Μπορεί να επαναλαμβάνομαι και μπορεί να έχω ήδη πει κάποια πράγματα γι' αυτή τη γιορτή σε άλλα κείμενα. Είναι αναπόφευκτο ο ιερέας, που κάθε χρόνο κηρύττει για τα ίδια θέματα, να μην επαναλαμβάνει τον εαυτό του. Το διπλoραμμένο ρούχο κρατάει καλύτερα, όμως, λέει μια παροιμία.
Στην εικόνα στο αναλόγιο, βλέπουμε τους δώδεκα αποστόλους σε κύκλο και στη μέση ένα κενό. Ανάμεσα στους δώδεκα είναι και ο απόστολος Παύλος, ο οποίος δεν ήταν ακόμη απόστολος, αλλά διώκτης των χριστιανών. Ο νεοεκλεγής απόστολος Ματθίας έπρεπε να τοποθετηθεί εκεί αντί του προδότη, αν σκεφτεί κανείς λογικά. «Και έριξαν κλήρο αναμεσά τους- και ο κλήρος έπεσε στον Ματθία, ο οποίος προστέθηκε στους έντεκα αποστόλους», αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων στο πρώτο κεφάλαιο, λίγο πριν από την Πεντηκοστή. Η εικόνα, όμως, είναι θεολογική και όχι καθαρά ιστορική και μας δείχνει τη μετά θάνατον ζωή, όχι την εφήμερη αλλά την αιώνια.
Στη φαινομενικά κενή θέση στο κέντρο στέκεται ο Χριστός, αόρατος, εκείνος που είπε: «Και ιδού, εγώ είμαι μαζί σας πάντοτε, μέχρι το τέλος του κόσμου.» (Ματθ. 28:20)
Μερικές φορές, σε ψευδοεικόνες, η Παναγία παρουσιάζεται σε αυτή τη θέση, κάτι το οποίο είναι λανθασμένο. Ποτέ δεν βρέθηκε να προΐσταται του σώματος των αποστόλων! Εξάλλου, γέμισε από το Άγιο Πνεύμα την ημέρα του Ευαγγελισμού, ενώ ήταν παρούσα, φυσικά, στην Πεντηκοστή. Στην εικόνα αυτή μάλιστα βλέπουμε το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή περιστεράς. Ωστόσο, μόνο κατά τη βάπτιση του Χριστού εκδηλώθηκε με αυτόν τον τρόπο! Στην Πεντηκοστή ήταν μόνο με τη μορφή γλωσσών φωτιάς!
Η Πεντηκοστή γιορτάζεται πενήντα ημέρες μετά το Πάσχα και δέκα ημέρες μετά την Ανάληψη, δηλαδή επτά εβδομάδες μετά την ανάσταση του Χριστού, και αντικαθιστά την εβραϊκή γιορτή του θερισμού, όπου μνημονεύουν την κήρυξη του Εβραϊκού Νόμου, της Τορά, στο όρος Σινά. Για τους Χριστιανούς, την ημέρα αυτή, την Πεντηκοστή, εκδηλώνεται ο ίδιος ο Συγγραφέας της Τορά! Δεν είναι πλέον η σκιά, αλλά η ίδια η αλήθεια.
«Όταν έρθει εκείνος, το Πνεύμα της αλήθειας, θα σας οδηγήσει σε όλη την αλήθεια, επειδή δεν θα μιλάει με δική του εξουσία, αλλά θα πει όλα όσα θα έχει ακούσει, και θα σας αναγγέλλει τα μέλλοντα» (Ιωάν. 16:13). (Ιωάν. 16:13) Όταν οι μαθητές βρέθηκαν «όλοι μαζί στο ίδιο μέρος» (Πράξεις 2:1), το Άγιο Πνεύμα, που είχε υποσχεθεί ο Χριστός, εκδηλώθηκε: «Και ξαφνικά ακούστηκε ένας ήχος από τον ουρανό, σαν από ισχυρή και ορμητική πνοή, και γέμισε όλο το σπίτι όπου κάθονταν». – «Και εμφανίστηκαν σ' αυτούς διαιρεμένες γλώσσες, σαν από φωτιά, και στάθηκαν πάνω σε κάθε έναν από αυτούς». Φανερώθηκε, όχι απ' έξω, αλλά «γέμισαν όλοι από το Άγιο Πνεύμα, και άρχισαν να μιλούν σε άλλες γλώσσες, όπως το Πνεύμα τους έδινε τη δυνατότητα να μιλήσουν».
Ο προφήτης Ιωήλ είχε ήδη προφητεύσει αυτό το γεγονός: «Και θα γίνει μετά από αυτό, και θα εκχύσω το Πνεύμα μου επάνω σε κάθε σάρκα, και οι γιοι σας και οι θυγατέρες σας θα προφητεύσουν, οι γέροντές σας θα ονειρευτούν όνειρα, οι νέοι σας θα δουν οράματα». (2:28) Αυτό συνέβη την Πεντηκοστή, λοιπόν, και θα συμβεί ξανά λίγο πριν από τη δεύτερη έλευση του Χριστού, «πριν έρθει η μεγάλη και φοβερή ημέρα του Κυρίου», όπως είπε και ο Ιωήλ. Δεν είναι, ωστόσο, το θέμα μου να μιλήσω για αυτή τη φοβερή ημέρα, και περιορίζομαι να εξηγήσω τι συνέβη την Πεντηκοστή.
Όταν το Άγιο Πνεύμα φανερώθηκε στους αποστόλους και τους γέμισε με χάρη, «έγινε θόρυβος και το γεγονός διαδόθηκε», και πολλοί από τους Ιουδαίους που είχαν έρθει εκείνη την ημέρα στην Ιερουσαλήμ για την προαναφερθείσα εβραϊκή γιορτή συγκεντρώθηκαν και απορούσαν για το τι συνέβαινε. Ο καθένας, προερχόμενος από διαφορετικές χώρες, άκουγε τους μαθητές να μιλούν στη γλώσσα του, για τα «θαυμαστά πράγματα του Θεού».
Ο Πέτρος, τότε, σηκώθηκε και μίλησε στους Ιουδαίους: Είπε σ' αυτούς: «Εσείς, άνδρες Ιουδαίοι και όλοι όσοι κατοικείτε στην Ιερουσαλήμ, μάθετε αυτό και ακούστε τα λόγια μου». Τους εξήγησε τι έλεγαν οι προφήτες για τον ερχομό του Χριστού και τους προέτρεψε να αλλάξουν πίστη. Εκείνοι που δέχτηκαν τον λόγο του βαπτίστηκαν, λέει ο Λουκάς στις Πράξεις των Αποστόλων, «περίπου τρεις χιλιάδες ψυχές».
Ας επιστρέψουμε σε αυτό που απεικονίζεται στην εικόνα της Πεντηκοστής. Μερικές φορές βλέπουμε στο κάτω μέρος, στη μέση, ακριβώς τον ίδιο τον προφήτη Ιωήλ, άλλες φορές είναι το σύμπαν, κάτω από τη μορφή ενός ηλικιωμένου άνδρα, με δώδεκα πάπυρους στα χέρια του, όπως σε αυτή την εικόνα του Leonid Uspensky.
Περιορίζομαι σε αυτές τις λίγες απλές λέξεις, για να μην υποστώ αυτό που λέει ο Πάπας Άγιος Γρηγόριος ο Μέγας: «Πράγματι, όταν οι αδαείς προσποιούνται ότι βυθίζονται σε μια βαθιά ενατένιση των ουράνιων πραγμάτων, πέφτουν σε πλάνη αντί να συλλαμβάνουν το φως της αλήθειας. Και χωρίς την άσκηση καλών έργων προηγουμένως, το μόνο που παίρνει κανείς είναι να μη βρει ποτέ την λαμπρή εσωτερική όραση που επιθυμεί». (Επεξήγηση του βιβλίου των Βασιλέων 3,115,1-116)
Αρχ. Κασσιανός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου