Οι Ισραηλίτες ζήτησαν έναν «Θεό που να περπατάει», καθώς τα άλλα έθνη είχαν θεούς από ξύλο και πέτρα. Εκείνοι, όμως, είπαν στον Ααρών: « (…) διότι είπον προς εμέ, Κάμε εις ημάς θεούς, οίτινες να προπορεύωνται ημών» δηλαδή, «Φτιάξε μας έναν θεό που να περπατάει μπροστά μας!» (Εξ 32:23). Ο Ααρών τους έφτιαξε, λοιπόν, ένα χρυσό μοσχάρι, το οποίο ο Μωυσής αγανακτισμένος κατέστρεψε.
Λίγους αιώνες αργότερα, ο Θεός έδειξε έλεος και, ενσαρκώθηκε, έγινε εκείνος ο Θεός που περπατάει, που έζησε ανάμεσά μας και μας έσωσε. Εκείνος που ήταν «ανέκφραστος, ακατάληπτος, αόρατος, ακατανόητος» (μυστική προσευχή της θείας λειτουργίας) έγινε εκπεφρασμένος, καταληπτός, ορατός, κατανοητός.
«Ιδού, η Παρθένος θέλει συλλάβει και θέλει γεννήσει υιόν, Και θέλουσι καλέσει το όνομα αυτού Εμμανουήλ, το οποίον μεθερμηνευόμενον είναι Μεθ’ ημών ο Θεός». (Ματθ. 1,23)
«Ό,τι ακούσαμε, ό,τι είδαμε με τα μάτια μας, ό,τι είδαμε και αγγίξαμε με τα χέρια μας», λέει ο Άγιος Ιωάννης, ο αγαπημένος απόστολος (Α΄ Ιωάν. 1:1) .
Όλη η εικονογραφία βασίζεται σε αυτή την πραγματικότητα. Ο ακατάληπτος Θεός παραχώρησε να απεικονίζεται στην ανθρώπινή του φύση.
Ο Σωτήρας, ο Βασιλιάς των βασιλέων, δεν ενσαρκώθηκε ως πρίγκιπας, με σκήπτρο και στέμμα – θα ήταν και πάλι δύσκολο να τον προσεγγίσει κανείς – αλλά ως απλός, ταπεινός και περισσότερο από ταπεινός άνθρωπος. Γεννημένος σε μια σπηλιά, ανάμεσα σε ένα βόδι και ένα γαϊδούρι, όπως θα μπορούσε να πει κανείς τους συνανθρώπους τους, αναγκάστηκε στη συνέχεια να καταφύγει με τους γονείς του, εκείνος ο Αθώος, στην Αίγυπτο για να αποφύγει τη σφαγή του από τον Ηρώδη. «Άμπελον εξ Αιγύπτου μετεκόμισας΄ Εξεδίωξας έθνη και εφύτευσας αυτήν. Ητοίμασας τόπον έμπροσθεν αυτής Και βαθέως ερρίζωσας αυτήν΄ εγέμισε την γην». (Ψαλμ. 80:8-9) Και έμεινε εκεί μέχρι τον θάνατο του Ηρώδη, για να εκπληρωθεί αυτό που είπε ο Κύριος μέσω του προφήτη, λέγοντας: Κάλεσα τον υιό μου από την Αίγυπτο, «και ήτο εκεί έως της τελευτής του Ηρώδου, διά να πληρωθεί το ρηθέν υπό Κυρίου διά του προφήτη λέγοντος΄ Εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου». (Ματθ. 2,15), (Ωσηέ 11,1).
Μόλις πέθανε ο Ηρώδης («διότι απέθανον οι ζητούντες την ζωήν του παιδίου» Ματθ. 2:20), εγκαταστάθηκε στη Ναζαρέτ. Αποσύρθηκε στις περιοχές της Γαλιλαίας, και πήγε και έζησε σε μια πόλη που ονομάζεται Ναζαρέτ -για να εκπληρωθεί αυτό που είχαν πει οι προφήτες, ότι θα ονομαζόταν Ναζωραίος. «… αποκαλυφθείς δε θεόθεν κατ’ όναρ ανεχώρησεν εις τα μέρη της Γαλιλαίας και ελθών κατώκησεν εις πόλιν λεγόμενην Ναζαρέτ, διά να πληρωθεί το ρηθέν διά των προφητών΄ότι Ναζωραίος θέλει ονομασθή» (Ματθ. 2,22-23). Η Ναζαρέτ ήταν ένα κακόφημο χωριό: «Μπορεί να βγει κάτι καλό από τη Ναζαρέτ», ρώτησε ο Ναθαναήλ τον Φίλιππο «Εκ Ναζαρέτ δύναται να προέλθη τί αγαθόν;» (Ιωάν. 1,46).
Αφού έζησε για 30 άγνωστα χρόνια στη Ναζαρέτ, άφησε τον εαυτό του να βαπτιστεί από τον Ιωάννη στον Ιορδάνη, για τη συγχώρεση των αμαρτιών, εκείνος ο Άμωμος! «’Ητο ο Ιωάννης βαπτίζων εν τη ερήμω και κηρύττων βάπτισμα μετανοίας εις άφεσιν αμαρτιών». (Μκ 1:4) Λίγο πιο κάτω: «Και εν εκείναις ταις ημέραις ήλθεν ο Ιησούς από Ναζαρέτ της Γαλιλαίας και εβαπτίσθη υπό Ιωάννου εις τον Ιορδάνην». (Μκ 1:9)
Τότε δίδαξε τον λαό, περπατώντας με τα πόδια και χωρίς να έχει κατοικία για να διαμείνει. «… ο δε Υιός του ανθρώπου, δεν έχει πού να κλίνη την κεφαλήν». (Λουκάς 9:58)
Στο τέλος, υπέστη θάνατο ατιμωτικό, σταυρωμένος ανάμεσα σε δύο κακοποιούς. (Τον παλιό καιρό, δεν υπήρχε τίποτα πιο σκανδαλώδες από τη σταύρωση!)
Στην εικόνα με τίτλο «Άκρα ταπείνωση», βλέπουμε τον Σωτήρα γυμνό στον τάφο. Οι στρατιώτες είχαν ρίξει κλήρο για τα ρούχα και τον χιτώνα του. «Οι στρατιώτες λοιπόν, αφού εσταύρωσαν τον Ιησούν, έλαβον τα ιμάτια αυτού και έκαμον τέσσαρα μερίδια, εις έκαστον στρατιώτην εν μερίδιον, και τον χιτώνα». (Ιω. 19:23) Γυμνός είχε έρθει ο Χριστός στον κόσμο και γυμνός τον άφησε. Οι αρχαίες εικόνες μερικές φορές απεικονίζουν τον Εσταυρωμένο γυμνό. «Όπως ένα αθώο αρνί, χωρίς ψεγάδι, μπροστά σ' αυτόν που το κουρεύει, δεν ανοίγει το στόμα Του. Στην ταπείνωσή Του, η κρίση Του υψώθηκε, ποιος θα μιλήσει για τη γενεά Του, γιατί η ζωή Του υψώθηκε από τη γη», λέει ο ιερέας κατά τη διάρκεια της πρόθεσης.
Συνοψίζοντας, η υπερηφάνεια που προκάλεσε την πτώση των πρωτοπλάστων, και του Εωσφόρου πριν από αυτούς, ξεπεράστηκε από τον Σωτήρα με την ταπείνωσή του. Εκείνος που γεννήθηκε σήμερα από την Παρθένο Μαρία, η οποία με την ταπεινοφροσύνη της επέτρεψε στον Ιησού να ενσαρκωθεί, Εκείνος ο νέος Αδάμ και εκείνη η νέα Εύα.
Θα μπορούσε ο Κύριος να πέσει πιο χαμηλά για να σώσει τα χαμένα πρόβατα, από τα οποία εγώ είμαι ο πρώτος, ή μάλλον ο τράγος; Είναι δύσκολο να το φανταστώ.
Ας ακούσουμε ξανά τι έχουν να πουν οι πατέρες για αυτό το σπουδαίο γεγονός που γιορτάζουμε:
«Σε τι θαυμαστές ταπεινώσεις έχει υποβληθεί, σε τι μακρινά ταξίδια Εκείνος που περιέχει ολόκληρο τον κόσμο στην απεραντοσύνη του! Από τη στιγμή που εισέρχεται στον κόσμο, αναζητά τη φτώχεια και την τιμά στο πρόσωπό του», λέει ένας πατέρας.
«Ίσως εάν το είχε θελήσει, θα μπορούσε να είχε έρθει κάνοντας τους ουρανούς να βροντούν και τη γη να σείεται. Απέρριψε όλα αυτά τα τεχνάσματα, γιατί ήρθε όχι για να καταστρέψει, αλλά για να σώσει τον άνθρωπο και, από τη γέννησή του, να καταπατήσει την υπερηφάνειά του. Έτσι, δεν του αρκούσε να γίνει άνθρωπος -έγινε φτωχός άνθρωπος και διάλεξε μια φτωχή μητέρα, η οποία δεν είχε καν κούνια για να βάλει το νεογέννητο παιδί της: «Και το έβαλε σε μια φάτνη». (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ομιλία για τη Γέννηση του Σωτήρος)
Εκείνος που κάθεται στα δεξιά του Θεού Πατέρα, στερείται τα πάντα σε ένα φτωχικό καταφύγιο, για να ετοιμάσει για εμάς πολλές κατοικίες στον οίκο του Πατέρα του. «Εν τη οικία του Πατρός μου είναι πολλά τα οικήματα΄ ει δέ μή ήθελον σας είπει΄ υπάγω να σας ετοιμάσω τόπον» (Ιωάν. 14:2) Γεννιέται, όχι στο σπίτι των γονέων του, αλλά σε έναν ξένο τόπο και σε ένα ταξίδι, «Διότι δεν υπήρχε χώρος γι' αυτούς στα πανδοχεία», «γιατί με το μυστήριο της ενσάρκωσής του έγινε ο δρόμος που μας οδηγεί στην πατρίδα (όπου θα απολαύσουμε πλήρως την αλήθεια και τη ζωή)». Άγιος Μπέντε ο Σεβαστός
«Εκείνος από τον οποίο έγιναν όλα τα πράγματα έχει τα χέρια και τα πόδια του δεμένα, ώστε τα χέρια μας να είναι ελεύθερα για κάθε είδους καλό έργο και τα πόδια μας να οδηγούνται στον δρόμο της ειρήνης» Άγιος Μπέντε ο Σεβαστός.
«Για χάρη σας ταπεινώνει τον εαυτό του σε αυτή την κατάσταση αδυναμίας, Εκείνος που είναι παντοδύναμος -για χάρη σας μειώνει τον εαυτό του σε αυτή τη φτώχεια, Εκείνος που κατέχει όλα τα πλούτη. Μη σταματάτε σε αυτό που βλέπετε, αλλά σκεφτείτε ότι έτσι λυτρώνεστε. Κύριε Ιησού, οφείλω περισσότερα στις ταπεινώσεις σου, που με λύτρωσαν, παρά στα έργα της δύναμής σου, που με δημιούργησαν. Τι θα με ωφελούσε να είχα γεννηθεί χωρίς την ανεκτίμητη ευλογία της λύτρωσης;» Άγιος Αμβρόσιος του Μιλάνο.
Ας προσπαθήσουμε να είμαστε άξιοι να γιορτάσουμε αυτή τη μεγάλη γιορτή, καταρρίπτοντας την υπερηφάνειά μας, η οποία είναι η ρίζα κάθε κακού και η πηγή όλων των ελαττωμάτων!
Μιλάω με συνοπτικό και αδέξιο τρόπο, - μη έχοντας την ευκολία του λόγου όπως ο Μωυσής, - αυτό που άλλοι, όπως ο Ααρών, θα έλεγαν πολύ καλύτερα και με περισσότερες λεπτομέρειες.
a. Kassianos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου