«Το βράδυ της ίδιας ημέρας, της πρώτης της εβδομάδας, όταν όλες οι πόρτες ήταν κλειστές από φόβο για τους Ιουδαίους, ο Ιησούς ήρθε εκεί όπου ήταν οι μαθητές, στάθηκε ανάμεσά τους και τους είπε: «Ειρήνη σε σας». Όταν το είπε αυτό, τους έδειξε τα χέρια του και την πλευρά του. Οι μαθητές γέμισαν χαρά στη θέα του Κυρίου. Και πάλι τους είπε: «Ειρήνη σε σας! Όπως ο Πατέρας έστειλε εμένα, έτσι στέλνω κι εγώ εσάς». Τότε φύσηξε πάνω τους και τους είπε: «Λάβετε το Άγιο Πνεύμα. Σε όποιους συγχωρείτε τις αμαρτίες, θα τους συγχωρεθούν. Σε όποιους τις κρατήσετε ασυγχώρητες, θα παραμείνουν έτσι». Ο Θωμάς, ένας από τους δώδεκα, που ονομαζόταν Δίδυμος, δεν ήταν μαζί τους όταν ήρθε ο Ιησούς. Οι μαθητές του είπαν: «Είδαμε τον Κύριο!», εκείνος τους είπε: «Εγώ αν δεν δω τα σημάδια από τα καρφιά στα χέρια του και δεν βάλω το δάχτυλό μου στα σημάδια από τα καρφιά και αν δεν βάλω το χέρι μου στην πλευρά του, δεν θα πιστέψω». Οκτώ ημέρες αργότερα οι μαθητές ήταν και πάλι μέσα στο σπίτι, και ο Θωμάς ήταν μαζί τους. Ο Ιησούς ήρθε, ενώ οι πόρτες ήταν κλειστές, στάθηκε ανάμεσά τους και τους είπε: «Ειρήνη σε σας». Τότε είπε στον Θωμά: «Βάλε το δάχτυλό σου εδώ και δες τα χέρια μου, φέρε και το χέρι σου και βάλε το στην πλευρά μου, και μην είσαι πια άπιστος, αλλά πιστός». Ο Θωμάς του είπε: «Κύριε μου και Θεέ μου!». Ο Ιησούς του είπε: «Επειδή με είδες, Θωμά, πίστεψες. Μακάριοι εκείνοι που πιστεύουν χωρίς να έχουν δει!». Ο Ιησούς έκανε πολλά άλλα θαύματα μπροστά στους μαθητές του, τα οποία δεν είναι γραμμένα σε αυτό το βιβλίο. Αυτά γράφτηκαν για να πιστέψετε ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντας να έχετε ζωή στο όνομά του». (Ιωάννης 20:19-31)
«Προσεύχομαι στον Θεό να ανοίξει το στόμα μου για χάρη σας, να φωτίσει τα βήματά μου με τον πυρσό του λόγου του, ώστε η νύχτα της άγνοιάς μου να γίνει φωτεινή σαν μέρα, να λύσει τη γλώσσα μου για να πει λόγια θεϊκά, εκείνος που έλυσε τη γλώσσα ενός γαϊδάρου, για να σχηματίσει ανθρώπινο λόγο».
Άγιos Παυλίνos Νόλης (επιστολή 12)
Σήμερα γιορτάζουμε τη δυσπιστία του Θωμά, ο οποίος δεν πίστεψε την αφήγηση των άλλων δέκα αποστόλων που είδαν τον Αναστημένο τη νύχτα του Πάσχα. Ωστόσο, αυτοί οι απόστολοι δεν ήταν περισσότερο εύπιστοι από τον Θωμά, διότι λέει γι' αυτούς ο ευαγγελιστής Μάρκος:
«Όταν άκουσαν ότι ήταν ζωντανός και ότι εκείνη τον είχε δει, δεν την πίστεψαν. Αργότερα εμφανίστηκε με άλλη μορφή σε δύο από αυτούς που πήγαιναν στην εξοχή. Εκείνοι επέστρεψαν για να το πουν στους άλλους, αλλά ούτε αυτούς πίστεψαν. Τέλος, εμφανίστηκε σε όλους τους έντεκα, την ώρα που κάθονταν στο τραπέζι, και τους κατηγόρησε για την απιστία και τη σκληροκαρδία τους, επειδή δεν πίστεψαν εκείνους που τον είχαν δει να αναστημένο». (Μκ 16)
Ο Λουκάς λέει επίσης: «Όταν επέστρεψαν από τον τάφο, το είπαν στους έντεκα και σε όλους τους άλλους. Αυτές ήταν η Μαρία Μαγδαληνή, η Ιωάννα και η Μαρία, η μητέρα του Ιακώβου. Και οι άλλες γυναίκες είπαν στους αποστόλους το ίδιο πράγμα. Αλλά αυτά τα πράγματα τους φάνηκαν ανόητα και δεν τα πίστεψαν». (Λουκάς 24)
Μόνο όταν ο Κύριος τους εμφανίστηκε το βράδυ της ίδιας ημέρας, πίστεψαν. Ο απόστολος Ιωάννης διευκρινίζει: «Το βράδυ της ίδιας ημέρας, της πρώτης της εβδομάδας...». Δηλαδή, την Κυριακή του Πάσχα.
Ο Ευαγγελιστής Λουκάς συνεχίζει: «Ο Ιησούς αναστήθηκε από τους νεκρούς και στάθηκε ανάμεσα στους μαθητές του και τους είπε: «Ειρήνη σε σας». Εκείνοι έμειναν έκπληκτοι και φοβισμένοι και νόμιζαν ότι είδαν ένα πνεύμα. Εκείνος όμως τους είπε: «Γιατί όλη αυτή η σύγχυση και η αβεβαιότητα στις καρδιές σας;»
Μόνο ο Ιωάννης πίστεψε, χωρίς να έχει δει τον αναστημένο Χριστό: «Τότε ο άλλος μαθητής, που είχε έρθει πρώτος στον τάφο, μπήκε κι αυτός μέσα, είδε και πίστεψε». (Ιωάν. 20). Εκείνος ο παρθένος απόστολος που στάθηκε μόνος του, ως απόστολος, με τις γυναίκες κοντά στο σταυρό.
Ας επιστρέψουμε: Οι δέκα απόστολοι, απουσία του Θωμά, δεν πίστευαν ούτε εκείνοι στον αναστημένο Κύριο, όταν τους έδειξε τα σημαδεμένα χέρια του και την πλευρά του. «Αφού τους μίλησε έτσι, τους έδειξε τα χέρια και τα πόδια του», λέει ο Λουκάς.
«Εκείνοι, όμως, δεν πίστεψαν μέσα στη χαρά τους ούτε και τότε», συνεχίζει ο Ευαγγελιστής.
Ας περάσουμε τώρα στον απόστολο Θωμά και την απιστία του, στην οποία αναφέρεται το σημερινό Ευαγγέλιο.
«Οκτώ ημέρες αργότερα, οι μαθητές του Ιησού ήταν πάλι στο σπίτι, και ο Θωμάς ήταν μαζί τους», λέει ο απόστολος Ιωάννης.
«Σκεφτείτε την καλοσύνη του θείου Διδασκάλου. Καταδέχεται να εμφανιστεί και να δείξει τις πληγές του για τη σωτηρία μιας ψυχής. Οι μαθητές που του είχαν πει ότι ο Σωτήρας είχε αναστηθεί ήταν σίγουρα άξιοι πίστης, όπως και ο ίδιος ο Σωτήρας που το είχε προβλέψει. Μολαταύτα, ο Θωμάς απαιτεί περαιτέρω αποδείξεις και ο Ιησούς δεν θέλει να του αρνηθεί. Ωστόσο, δεν του εμφανίστηκε αμέσως, αλλά μετά από οκτώ ημέρες, ώστε η μαρτυρία των μαθητών να κάνει πιο άθλια την επιθυμία του για αποδείξεις και την πίστη του πιο σταθερή στη συνέχεια: «Οκτώ ημέρες μετά», λέει ο Ευαγγελιστής, «οι μαθητές βρίσκονταν πάλι στον ίδιο τόπο και ο Θωμάς ήταν μαζί τους, και ο Ιησούς ήρθε, ενώ οι πόρτες ήταν κλειστές, και στάθηκε ανάμεσά τους και τους είπε: «Ειρήνη σε σας», λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (Ομ. 87 περί Ιωάννου).
Όταν ο Θωμάς άγγιξε τα σημάδια του Χριστού, πίστεψε τελικά, όχι μόνο ότι ο Ιησούς, ως άνθρωπος, είχε αναστηθεί, αλλά και ως Θεός.
«Ο Θωμάς είδε και άγγιξε μόνο τον άνθρωπο, αλλά ομολόγησε τον Θεό, τον οποίο δεν μπορούσε ούτε να δει ούτε να αγγίξει. Όμως εκείνο που είδε και άγγιξε, τον οδήγησε να πιστέψει με βέβαιη πίστη αυτό που μέχρι τότε αμφέβαλλε: Ο Θωμάς απάντησε και του είπε: «Κύριε μου και Θεέ μου». (Άγιος Αυγουστίνος)
Ο Θεοφύλακτος, από την άλλη πλευρά, λέει: «Αυτός που στην αρχή ήταν άπιστος, μετά τη δοκιμασία της αφής, εμφανίζεται ως τέλειος θεολόγος, διακηρύσσοντας στον Ιησού Χριστό δύο φύσεις και ένα πρόσωπο. Λέγοντας «Κύριέ μου», αναγνωρίζει την ανθρώπινη φύση και προσθέτει: «Θεέ μου», τη θεία φύση, και αυτές οι δύο φύσεις σε έναν και μοναδικό Θεό και Κύριο».
Το Ευαγγέλιο συνεχίζει να ονομάζει «μακάριοι είναι εκείνοι που θα πιστέψουν χωρίς να έχουν δει!»
«Όταν ένας χριστιανός μπαίνει στον πειρασμό να πει: «Μακάρι να βρισκόμουν σε εκείνους τους ευλογημένους καιρούς για να δω με τα ίδια μου τα μάτια τα θαύματα του Ιησού Χριστού, ας θυμάται αυτά τα λόγια: «Μακάριοι είναι αυτοί που δεν είδαν τίποτα και όμως πίστεψαν» (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος).
Το σημερινό Ευαγγέλιο περιέχει πολλά ακόμη μυστήρια. «Και υπάρχουν πολλά άλλα πράγματα που, αν γράφονταν ένα προς ένα, δεν νομίζω ούτε όλος ο κόσμος να μπορούσε να χωρέσει τα βιβλία που θα γράφονταν». (Ιωάννης 21:25)
Θα μπορούσα επίσης να εξηγήσω την όμορφη εικόνα, παρακάτω, αλλά επειδή δεν είμαι πολύ φλύαρος και δεν θέλω να σας κουράσω περισσότερο, περιβάλλω αυτά τα μυστήρια με σιωπή.
Αρχ. Κασσιανός
