ΟΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

 Πολλές φορές έχω ήδη µιλήσει σε διάφορους πιστούς για τις δοκιµασίες

που συναντάµε στο δρόµο µας. Ακολουθεί µια σύντοµη περίληψη.

Τα λεγόµενα κακά που µας ταλαιπωρούν δεν συµβαίνουν ποτέ τυχαία,

αλλά πάντα µε τη θέληση του Θεού, ή τουλάχιστον µε την άδειά Του. Αν

τα δεχτούµε από τα βάθη της καρδιάς µας, τότε αυτές οι δοκιµασίες

αποφέρουν πολλαπλά οφέλη: µας εξαγνίζουν, µας προάγουν πνευµατικά,

µας διδάσκουν υποµονή και ταπεινότητα, και µπορούν ακόµη και να

βοηθήσουν τους άλλους.

Ο Κύριος έχει τη δύναµη να µας προστατεύει από τα κακά – αν το κρίνει

σκόπιµο – µερικές φορές µε θαυµαστούς τρόπους, όπως στη ζωή ενός

αγίου που είχε καταφύγει σε µια σπηλιά για να γλιτώσει από τους

εχθρούς του. Μια αράχνη έφτιαξε έναν ιστό στην είσοδο και οι εχθροί

περνώντας από εκεί, εξετράπησαν από το σκοπό τους.

Είναι φυσιολογικό και ανθρώπινο να κλονίζεται κανείς από την πρώτη

στιγµή µπροστά σε µια κρίσιµη δοκιµασία, αλλά, αν στρέψει στη

συνέχεια την προσευχή του προς τον Θεό, η ηρεµία επιστρέφει και µαζί

της και η δύναµη να την αντέξει. Η δοκιµασία δεν εξαφανίζεται

απαραιτήτως, αλλά ο Χριστός µας ενδυναµώνει και µας δίνει τα µέσα να

την αντέξουµε, ώστε να βγούµε νικητές.

Όσο προχωράµε πνευµατικά, τόσο θα έχουµε τη δύναµη να νικήσουµε

και, πάνω απ' όλα, αυτές οι δοκιµασίες θα µας συγκλονίζουν όλο και

λιγότερο.

Στις Διδαχές των Πατέρων της Ερήµου αναφέρεται η ιστορία ενός

νεαρού µοναχού που κάθε µέρα δεχόταν προσβολές και ακόµη και

ξυλοδαρµό από τον οξύθυµο πρεσβύτερό του. Αν κάποια µέρα δεν είχε

να υποµείνει κάτι τέτοιο, απογοητευόταν: ήξερε ότι τότε δεν θα

αποκόµιζε κανένα πνευµατικό όφελος.

Οι αδελφοί ζήτησαν από έναν γέροντα να σταµατήσει τις βαριές δουλειές

του. Εκείνος τους απάντησε: «Σας λέω, παιδιά, ο Αβραάµ έχει λόγο να

µετανοεί που δεν αγωνίστηκε περισσότερο, βλέποντας τα µεγάλα δώρα

του Θεού».

Ο ψαλµωδός το λέει µε τον δικό του τρόπο: «τὸ ἑσπέρας αὐλισθήσεται

κλαυθµὸς καὶ εἰς τὸ πρωΐ ἀγαλλίασις», δηλαδή, αν µένουν δάκρυα το

βράδυ, η χαρά φτάνει µε την αυγή. (Ψαλµός 29, 6).

Ακόµη και το να ζητάµε µια δοκιµασία από τον Θεό είναι πολύ ωφέλιµο

για µας, αλλά ποιος έχει τη δύναµη να το κάνει; Ας έχουµε λοιπόν

τουλάχιστον το θάρρος να παραδοθούµε χωρίς να γκρινιάζουµε, χωρίς να

επαναστατούµε τη στιγµή της πειρασµού ή της δοκιµασίας. Αυτό θα µας

ωφελήσει ήδη πολύ!Ας σκεφτούµε επίσης ότι ο Σωτήρας, ο µόνος αναµάρτητος, υπέφερε

µέχρι και το θάνατο στο σταυρό για να µας σώσει από τόσες δοκιµασίες.

Ας σηκώσει, λοιπόν, ο καθένας µας το µικρό του σταυρό, τουλάχιστον,

µε υποµονή.

« Τῶνδε γὰρ ἀκούσας σοφὸς σοφώτερος ἔσται, ὁ δὲ νοήµων κυβέρνησιν

κτήσεται, νοήσει τε παραβολὴν καὶ σκοτεινὸν λόγον ῥήσεις τε σοφῶν καὶ

αἰνίγµατα.». Με άλλα λόγια, ο µεν σοφός θα ακούσει και θα γίνει

σοφότερος· ο δε έξυπνος θα αποκτήσει σύνεση για να κατανοήσει τα

λόγια των σοφών και το βαθύτερο νόηµά τους ώστε να µπορεί να

διακυβερνά ορθά τη ζωή του και τους άλλους. (Πρ 1, 5)

Α. Κασσιανός

Ο Καλός Ποιμένας

 «Έγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός. ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων·» λέει ο Χριστός (Ιωάν. 10:11). «Εγώ είμαι ο καλός ποιμένας. Ο καλός ποιμένας δίνει τη ζωή του για τα πρόβατά του» και έκανε τα λόγια του πράξη, δίνοντας τη ζωή του για μας στο σταυρό. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ωστόσο, παραπονέθηκε για τους μαθητές του: «ὦ γενεὰ ἄπιστος, ἕως πότε πρὸς ὑμᾶς ἔσομαι; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;» (Μκ 9:19) «Άπιστοι άνθρωποι! Πόσο ακόμα πρέπει να μείνω μαζί σας; Πόσο ακόμα πρέπει να σας ανεχτώ.» Είδε, επίσης, όλους εκείνους που τον εγκατέλειπαν. «Πολλοὶ οὖν ἀκούσαντες ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ εἶπον· σκληρός ἐστιν οὗτος ὁ λόγος· τίς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν;»  (Ιω. 6:60) δηλαδή «Πολλοί από τους μαθητές του είπαν: Αυτός ο λόγος είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτός! Ποιος μπορεί να συνεχίσει να τον ακούει;» και ακόμα παρακάτω: «Ἐκ τούτου πολλοὶ ἀπῆλθον ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ οὐκέτι μετ᾿ αὐτοῦ περιεπάτουν.» (Ιωάννης 6:66) δηλαδή «Από εκείνη τη στιγμή και μετά, πολλοί από τους μαθητές του τον εγκατέλειψαν και σταμάτησαν να τον συνοδεύουν.» 

Η ασημαντότητά μου μου δεν έχει δώσει ακόμη τη ζωή της για τα πρόβατα που μου εμπιστεύτηκε ο Κύριος, κάθε άλλο! Κάνω ό,τι μπορώ, αλλά όχι ό,τι πρέπει. Ανέχομαι υπομονετικά τις αδυναμίες των πιστών, για να μην αναφέρω των προϊσταμένων μου, και προσεύχομαι για την άγνοια του λαού, όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, σε μια μυστική προσευχή του ιερέα, κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας: «Εσύ που μας κάνεις τη χάρη να στεκόμαστε αυτή τη στιγμή μπροστά στο ιερό σου θυσιαστήριο για να παρακαλέσουμε να μας ελεήσεις για τις δικές μας αμαρτίες και για την άγνοια του λαού». Ούτε αγνοώ εκείνους που, δυστυχώς, αποστάτησαν και πήραν τον πλατύ και ευρύχωρο δρόμο. Ήταν ανάμεσά μας, αλλά όχι από εμάς, όπως λέει κάπου ο Απόστολος.

Η εικόνα του καλού ποιμένα έχει βέβαια τα όριά της, διότι δεν πρόκειται για παράλογα ζώα που ακολουθούν τα ένστικτά τους, αλλά για λογικούς, συνειδητοποιημένους ανθρώπους που χρειάζονται καθοδήγηση. Δεν πρέπει να οδηγηθούν με ένα ξύλινο ραβδί στο σωστό δρόμο, αλλά με διάκριση, σταθερότητα και ευγένεια ταυτόχρονα. Μερικές φορές παίρνουν αποφάσεις, βλέποντας μόνο την άκρη της μύτης τους και μη σκεπτόμενοι ότι ο ιερέας βλέπει πιο μπροστά. Πρέπει να δεχτούμε την ελευθερία τους, να προσευχηθούμε γι' αυτούς και στη συνέχεια να αποκαταστήσουμε τη ζημιά. Με λίγα λόγια.  

Στη δύση της ζωής μου, συνειδητοποιώ τις αδυναμίες και τις παραλείψεις μου, κατά τη διάρκεια της πορείας μου ως ιερέας. Η εμπειρία με έχει κάνει λίγο πιο συγκαταβατικό και συνετό. Ωστόσο, το ιδεώδες του καλού ποιμένα είναι ακόμα μπροστά μου, και μάλλον τα λόγια του ψαλμωδού γίνονται πραγματικότητα: «αἱ ἡμέραι τῶν ἐτῶν ἡμῶν ἐν αὐτοῖς ἑβδομήκοντα ἔτη, ἐὰν δὲ ἐν δυναστείαις, ὀγδοήκοντα ἔτη, καὶ τὸ πλεῖον αὐτῶν κόπος καὶ πόνος· ὅτι ἐπῆλθε πρᾳότης ἐφ᾿ ἡμᾶς, καὶ παιδευθησόμεθα.» (Ψαλμ. 90:10) «Ολες οι ημέρες των ετών της ζωής μας ανέρχονται περίπου σε εβδομήκοντα χρόνια. Εάν δε κάποιος έχει δυνατή κράση μπορεί να φτάσει τα ογδόντα. Αν τα ξεπεράσει, τα υπόλοιπα χρόνια είναι κόπος και ταλαιπωρία», γιατί η ζωή μας σύντομα φεύγει, και έρχεται η ώρα να πετάξουμε μακριά. 

Αυτές είναι μερικές σκέψεις που ισχύουν τόσο για μένα όσο και για τους πιστούς, για τους οποίους μια μέρα θα πρέπει να δώσω λογαριασμό.

A. Κασσιανός

ΣΥΓΧΩΡΕΣΕ ΤΟΥΣ !

 «Η φτώχεια είναι πονηρή στα τεχνάσματα», λέει μια ρωσική παροιμία. Η ελληνική αντίστοιχη είναι «πενία τέχνας κατεργάζεται». Αυτό σημαίνει ότι η φτώχεια υποχρεώνει τον άνθρωπο να επινοεί τρόπους αντιμετώπισής της. Όταν δεν έχεις μέσα, τα εφευρίσκεις. Σε πνευματικό επίπεδο, αυτό αφορά την έλλειψη χαρισμάτων, αρετών και πνευματικής καλλιέργειας. Έτσι, πρέπει να βρούμε τρόπο να τα αναπληρώσουμε. Αυτό μπορεί να χρησιμεύσει, με λίγα λόγια, ως εισαγωγή - ως πρώτο πιάτο.

Ως κύριο πιάτο, θα ήθελα να σταθώ λίγο στα λόγια του Χριστού: «…πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι.» (Λουκάς 23:34) «Πατέρα, συγχώρεσέ τους, γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν». Ο Σωτήρας, τη στιγμή που έδινε τη ζωή του για μας, το είπε αυτό μπροστά στους ιθύνοντες Ιουδαίους, τους τυφλωμένους από την αλαζονεία τους, στους σκληρούς δήμιους και στον λαό που φώναζε: «Σταυρωθήτω» (Ματθ. 27:22)

Υπήρχαν, όμως, και εξαιρέσεις, όπως ο καλός κλέφτης Δυσμάς, που πίστεψε, παρά της αποδείξεως του εναντίον, στην ανάσταση, ή ο εκατόνταρχος Κορνήλιος, που είπε: «…ἀληθῶς ὁ ἄνθρωπος οὗτος υἱὸς ἦν Θεοῦ.» (Μάρκ. 15:39)

Αν κοιτάξουμε τον κόσμο σήμερα, δεν υπάρχει η ίδια κατάσταση; Εκείνοι που χειραγωγούν αυτόν τον κόσμο, στη δίψα τους για εξουσία και χρήμα, έχουν τον διάβολο ως αφέντη τους, όπως και εκείνοι που εκτελούν τις εντολές τους, αλλά και η πλειοψηφία των αδιάφορων ανθρώπων που αφήνουν να οδηγηθούν προς το κακό, χωρίς να πιστεύουν πλέον στον Δημιουργό τους, αλλά στην επιστήμη, το χρήμα και την καλή ζωή.

Αυτός που εμφύσησε την ανυπακοή στους πρωτόπλαστους στον παράδεισο είναι ο ίδιος που οδήγησε τους Εβραίους να σταυρώσουν τον Μεσσία και που οδηγεί τους ανθρώπους σήμερα προς το κακό. Ποτέ δεν είδαμε τόσα πολλά εγκλήματα όσο σε αυτόν τον κόσμο-αποστάτη! Οι εφημερίδες είναι γεμάτες από εγκλήματα κάθε είδους και σπάνια διαβάζει κανείς καλά νέα. Φυσικά, αυτό μπορούμε να το αποδώσουμε στα μέσα ενημέρωσης, στα ναρκωτικά, στην ανασφάλεια κ.ο.κ.. Αλλά αυτός που κινεί τα νήματα είναι πάντα ο διάβολος που ξέρει ότι έχει έρθει η ώρα του: «..καὶ ἐβλήθη ὁ δράκων, -ὁ ὄφις ὁ μέγας ὁ ἀρχαῖος, ὁ καλούμενος Διάβολος καὶ ὁ Σατανᾶς, ὁ πλανῶν τὴν οἰκουμένην ὅλην, ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν, καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ μετ᾿ αὐτοῦ ἐβλήθησαν», λέει η Αποκάλυψη (12:9). Λίγο πιο κάτω: «…οὐαὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν, ὅτι κατέβη ὁ διάβολος πρὸς ὑμᾶς ἔχων θυμὸν μέγαν, εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει.» (12:12) Αυτό συμπίπτει με αυτό που λέει ο ίδιος ο απόστολος: «καὶ ἔκραξεν ἐν ἰσχυρᾷ φωνῇ λέγων· ἔπεσεν, ἔπεσε Βαβυλὼν ἡ μεγάλη, καὶ ἐγένετο κατοικητήριον δαιμονίων καὶ φυλακὴ παντὸς πνεύματος ἀκαθάρτου καὶ φυλακὴ παντὸς ὀρνέου ἀκαθάρτου καὶ μεμισημένου·  ὅτι ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τῆς πορνείας αὐτῆς πέπωκαν πάντα τὰ ἔθνη, καὶ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς μετ᾿ αὐτῆς ἐπόρνευσαν, καὶ οἱ ἔμποροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ στρήνους αὐτῆς ἐπλούτησαν.» (Αποκάλυψη 18,2-3)

Δεν θέλω να μπω σε πολλές λεπτομέρειες, αλλιώς θα μιλούσα για τον Παλαιστινιακό λαό που εξοντώνεται, τον Ουκρανικό λαό που θυσιάζεται για χάρη των φιλοδοξιών της παγκοσμιοποίησης, την παιδεραστία των μεγάλων αυτού του κόσμου και ορισμένων ιερατικών κύκλων, τα παιδιά που σκοτώνουν τους γονείς τους και το αντίστροφο, τις γυναίκες που βιάζονται στους δρόμους, και ούτω καθεξής. Θα μπορούσα να μιλώ και να μην τελειώνω.

Ας μην εκπλαγούμε αν εμείς, οι πιστοί, δεχτούμε πιο βίαιες επιθέσεις, γιατί ο Κακός κυνηγάει κυρίως εμάς.

Για να ολοκληρώσουμε, απομένει ως επιδόρπιο η προτροπή σε όσους πιστεύουν στον Χριστό, όπως ο Δυσμάς ή ο Κορνήλιος, να προσευχηθούν για αυτόν τον φτωχό κόσμο που βρίσκεται στο κακό και να θυσιαστούμε. Η ευθύνη μας είναι μεγάλη και θα κληθούμε να λογοδοτήσουμε πολύ περισσότερο από εκείνους που δεν γνώρισαν ποτέ τον Θεό, που δεν βίωσαν ποτέ την αγάπη του ή μάλλον που δεν την γνωρίζουν συνειδητά, γιατί ο Θεός τους αγαπάει και αυτούς, αλλά, δυστυχώς, χωρίς ανταπόκριση!

Αρχιμανδρίτης Κασσιανός

ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΜΌΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΉΡΟΣ

     Χωρίς να θέλω να παίξω τον συνήγορο του διαβόλου... Ο Χίτλερ διάβαζε πάντα τους λόγους του πρώτα σε έναν απλό άνθρωπο και μετά τους άλλαζε μέχρι αυτός ο άνθρωπος να μπορούσε να τους καταλάβει καλά. Καθώς δεν έχω στη διάθεσή μου έναν απλό άνθρωπο στον πνεύμα -οι πιστοί μας έχουν όλοι δυνατό μυαλό αν και μερικές φορές τα πόδια τους δεν πατούν πάντα στη γη- θα παίξω εγώ τον φτωχό άνθρωπο στο πνεύμα μέχρι να γίνει κατανοητό το κείμενο. 

    Το μυστήριο της Μεταμόρφωσης του Χριστού είναι κατανοητό μόνο στην Ορθοδοξία, η οποία έχει μια σαφή θεολογία για τη θεοποίηση του ανθρώπου και την κοινωνία του με τον Θεό.

    Δεν θα κάνω, λοιπόν, σαν εκείνο τον καλό καθολικό ιερέα που είπε ειλικρινά Σωτήρος και απλώς άλλαξε το θέμα του κηρύγματός του μιλώντας για την αρπαγή του προφήτη Ηλία στον ουρανό. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ένα άρμα και τέσσερα άλογα για να το τραβήξουν, και αυτό ήταν όλο. Ήταν ο ίδιος προφήτης Η λ ί α ς, ο ο π ο ί ο ς, ε κ π ρ ο σ ω π ώ ν τ α ς τ ο υ ς προφήτες, εμφανίστηκε στο όρος Θαβώρ μαζί με τον Μωυσή, το νομοθέτη. Και οι δύο τους είχαν ήδη βιώσει την εμπειρία της εμφάνισης του Θεού στη γήινη ζωή τους, όχι την εμφάνιση της θείας φύσης, αλλά είχαν βιώσει την εμπειρία είτε μιας όψης δανεικής, είτε τη Χριστού. Ο Μωυσής άκουσε μια φωνή, την οποία ο Θεός δανείστηκε για να ακουστεί, στη  Χωρήβ. Ο Ηλίας άκουγε συχνά τον Κύριο ως απαλό θρόισμα αέρος, «ήχος λεπτού αέρος». (Βασιλέων Α΄ 19:12) Ο Θεός έκανε, επίσης, τον εαυτό του να ακουστεί με αυτόν τον τρόπο κατά τη βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη. Το Άγιο Π ν ε ύ μ α π ή ρ ε τ η μ ο ρ φ ή π ε ρ ι σ τ ε ρ ι ο ύ, χ ω ρ ί ς σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ν α ε ί ν α ι περιστέρι.

    Οι τρεις απόστολοι Πέτρος, Ιάκωβος και Ιωάννης, τους οποίους είχε επιλέξει ο Κύριος, κείτονταν φοβισμένοι στους πρόποδες του όρους Θαβώρ. Γιατί ο Ιησούς δεν πήρε όλους τους αποστόλους μαζί του για να παρακολουθήσουν τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος; Απλούστατα επειδή θα έπρεπε να πάρει μαζί του και τον ανάξιο προδότη Ιούδα.

    Δεν ήταν τόσο ο Χριστός που άλλαξε στη Μεταμόρφωση, όσο τα πνευματικά μάτια των αποστόλων, τα οποία άνοιξαν στον υπερφυσικό κόσμο. Μέχρι τώρα, έβλεπαν μόνο με τα μάτια της σάρκας, όπως ακριβώς κάνουμε κι εμείς όταν τελούμε τη θεία λειτουργία. Μακάρι ο Θεός να μας κάνει άξιους μια μέρα να ατενίζουμε τα θεία μυστήρια με τα πνευματικά μας μάτια! Ο Μωυσής και ο Ηλίας μιλούσαν με τον Ιησού. Η συνομιλία τους δεν παρουσιάζεται, και οι απόστολοι κατά πάσα πιθανότητα δεν τους καταλάβαιναν καν. Ενδεχομένως, μιλούσαν για το πάθος του Μεσσία που πλησίαζε. Ο ευαγγελιστής Λουκάς εξηγεί: «καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο συνελάλουν αὐτῷ, οἵτινες ἦσαν Μωϋσῆς καὶ Ἠλίας, οἳ ὀφθέντες ἐν δόξῃ ἔλεγον τὴν ἔξοδον αὐτοῦ ἣν ἔμελλε πληροῦν ἐν Ἱερουσαλήμ.» (Λουκ. 9:31). Μιλούσαν για το πώς ο Ιησούς θα

ολοκλήρωνε την αποστολή του πεθαίνοντας στην Ιερουσαλήμ. Τα ρούχα του έγιναν λευκά σαν το χιόνι, λέει το κείμενο. Ο Μάρκος λέει: «καὶ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο στίλβοντα, λευκὰ λίαν ὡς χιών, οἷα γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτω λευκᾶναι» (Μκ 9:3).Τα ρούχα του έγιναν εκθαμβωτικά και τόσο λευκά που κανείς στη γη δεν μπορεί να παράγει τέτοια λευκότητα. Πώς έγινε αυτό; Ας το εξηγήσουμε με μια μεταφορά. Το σίδερο, όταν έρχεται σε επαφή με τη φωτιά, πυρακτώνεται και λάμπει. Από μόνο του το σίδερο δεν μπορεί να το κάνει αυτό, αλλά υπό την επίδραση της φωτιάς το κάνει. Έτσι, τα ενδύματα του Χριστού

μεταμορφώθηκαν από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος - τη δόξα που εξέπεμπε ο Χριστός.

    Μεταμορφώθηκε. Αν και μεταμορφώθηκε παθητικά η ανθρώπινη φύση του Χριστού, η αιτία ήταν η θεϊκή φύση του Χριστού, η οποία βρισκόταν συνήθως κρυμμένη κάτω από τον μανδύα της ανθρώπινης φύσης του.

    Ο Πέτρος μίλησε λέγοντας: «ῥαββί, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι· καὶ ποιήσωμεν σκηνὰς τρεῖς, σοὶ μίαν καὶ Μωϋσεῖ μίαν καὶ Ἠλίᾳ μίαν». Κύριε, είναι καλό τώρα που βρισκόμαστε εδώ, αν συμφωνείς, να στήσω τρεις σκηνές, μία για σένα, μία για τον Μωυσή και μία για τον Ηλία. «…οὐ γὰρ ᾔδει τί λαλήσῃ· ἦσαν γὰρ ἔκφοβοι» (Μκ 9:5-6). Στην πραγματικότητα, δεν ήξερε τι έλεγε, γιατί και οι τρεις τους ήταν τρομοκρατημένοι, σύμφωνα με τον Μάρκο. Ο Ματθαίος, από την πλευρά του, λέει: «καὶ ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ ἔπεσον ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα» (Ματθ.17:6). Όταν οι μαθητές άκουσαν αυτή τη φωνή, τρομοκρατήθηκαν και έπεσαν με τα πρόσωπά τους στο έδαφος. Ο Σωτήρας δεν είχε ανάγκη από σκηνή, και ο Ηλίας και ο Μωυσής ακόμη λιγότερο, εφόσον ζούσαν στον άλλο κόσμο. Ομοίως, κατά την Πεντηκοστή, οι απόστολοι μιλούσαν σε διάφορες γλώσσες υπό την επήρεια της χάριτος. Η ανθρώπινη φύση βγήκε από της χάριτος.

    «Αυτός ο τρόμος εξέβαλε την ψυχή τους από την φυσική της κατάσταση και την εξύψωσε σε έναν ανώτερο χώρο. Έβλεπαν με τα ίδια τους τα μάτια τον Μωυσή και τον Ηλία, αλλά συγχρόνως η ψυχή τους, σαν να είχε αποτραβηχτεί από τις εντυπώσεις των αισθήσεων λόγω της θείας ενατένισης, είχε καταληφθεί πλήρως από ένα συναίσθημα απολύτως ουράνιο» (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος). Ο Θεός Πατέρας ακούστηκε μέσω μιας ανθρώπινης φωνής, λέγοντας: «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε.» (Μκ 9:7). Αυτός είναι ο

αγαπημένος μου Υιός. Ακούστε τον. Η ίδια φωνή είχε ήδη μιλήσει στον Ιορδάνη, όταν ο Χριστός βαπτίστηκε: «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα» (Ματθ 3:17). Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, αυτός που μου δίνει μεγάλη χαρά. Ο Ματθαίος γράφει λίγο διαφορετικά: «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε·.» (Ματθ. 17:5) Ήταν ο Θεός Πατέρας και όχι η Αγία Τριάδα, ούτε το Άγιο Πνεύμα μόνο, γιατί είπε «ο αγαπημένος μου Υιός...». είδαν κανέναν άλλον εκτός από τον Ιησού, ο οποίος ήταν μόνος μαζί τους, «…καὶ ἐξάπινα περιβλεψάμενοι οὐκέτι οὐδένα εἶδον, ἀλλὰ τὸν Ἰησοῦν μόνον μεθ᾿ ἑαυτῶν.» Έτσι τελειώνει το επεισόδιο της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. 

    Ας κλείσουμε λοιπόν και εμείς τη ταπεινή μας εξήγηση, έχοντας μόλις και μετά βίας ξεπεράσει τον ευρηματικό εφημέριο που αναφέραμε παραπάνω.

Αρχιμ. Κασσιανός