Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2025

Ο Καλός Ποιμένας

 «Έγώ εμι ποιμν καλός. ποιμν καλς τν ψυχν ατο τίθησιν πρ τν προβάτων·» λέει ο Χριστός (Ιωάν. 10:11). «Εγώ είμαι ο καλός ποιμένας. Ο καλός ποιμένας δίνει τη ζωή του για τα πρόβατά του» και έκανε τα λόγια του πράξη, δίνοντας τη ζωή του για μας στο σταυρό. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ωστόσο, παραπονέθηκε για τους μαθητές του: « γενε πιστος, ως πότε πρς μς σομαι; ως πότε νέξομαι μν;» (Μκ 9:19) «Άπιστοι άνθρωποι! Πόσο ακόμα πρέπει να μείνω μαζί σας; Πόσο ακόμα πρέπει να σας ανεχτώ.» Είδε, επίσης, όλους εκείνους που τον εγκατέλειπαν. «Πολλο ον κούσαντες κ τν μαθητν ατο επον· σκληρός στιν οτος λόγος· τίς δύναται ατο κούειν;»  (Ιω. 6:60) δηλαδή «Πολλοί από τους μαθητές του είπαν: Αυτός ο λόγος είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτός! Ποιος μπορεί να συνεχίσει να τον ακούει;» και ακόμα παρακάτω: «κ τούτου πολλο πλθον κ τν μαθητν ατο ες τ πίσω κα οκέτι μετ᾿ ατο περιεπάτουν.» (Ιωάννης 6:66) δηλαδή «Από εκείνη τη στιγμή και μετά, πολλοί από τους μαθητές του τον εγκατέλειψαν και σταμάτησαν να τον συνοδεύουν.» 

Η ασημαντότητά μου μου δεν έχει δώσει ακόμη τη ζωή της για τα πρόβατα που μου εμπιστεύτηκε ο Κύριος, κάθε άλλο! Κάνω ό,τι μπορώ, αλλά όχι ό,τι πρέπει. Ανέχομαι υπομονετικά τις αδυναμίες των πιστών, για να μην αναφέρω των προϊσταμένων μου, και προσεύχομαι για την άγνοια του λαού, όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, σε μια μυστική προσευχή του ιερέα, κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας: «Εσύ που μας κάνεις τη χάρη να στεκόμαστε αυτή τη στιγμή μπροστά στο ιερό σου θυσιαστήριο για να παρακαλέσουμε να μας ελεήσεις για τις δικές μας αμαρτίες και για την άγνοια του λαού». Ούτε αγνοώ εκείνους που, δυστυχώς, αποστάτησαν και πήραν τον πλατύ και ευρύχωρο δρόμο. Ήταν ανάμεσά μας, αλλά όχι από εμάς, όπως λέει κάπου ο Απόστολος.


Η εικόνα του καλού ποιμένα έχει βέβαια τα όριά της, διότι δεν πρόκειται για παράλογα ζώα που ακολουθούν τα ένστικτά τους, αλλά για λογικούς, συνειδητοποιημένους ανθρώπους που χρειάζονται καθοδήγηση. Δεν πρέπει να οδηγηθούν με ένα ξύλινο ραβδί στο σωστό δρόμο, αλλά με διάκριση, σταθερότητα και ευγένεια ταυτόχρονα. Μερικές φορές παίρνουν αποφάσεις, βλέποντας μόνο την άκρη της μύτης τους και μη σκεπτόμενοι ότι ο ιερέας βλέπει πιο μπροστά. Πρέπει να δεχτούμε την ελευθερία τους, να προσευχηθούμε γι' αυτούς και στη συνέχεια να αποκαταστήσουμε τη ζημιά. Με λίγα λόγια.  


Στη δύση της ζωής μου, συνειδητοποιώ τις αδυναμίες και τις παραλείψεις μου, κατά τη διάρκεια της πορείας μου ως ιερέας. Η εμπειρία με έχει κάνει λίγο πιο συγκαταβατικό και συνετό. Ωστόσο, το ιδεώδες του καλού ποιμένα είναι ακόμα μπροστά μου, και μάλλον τα λόγια του ψαλμωδού γίνονται πραγματικότητα: «α μέραι τν τν μν ν ατος βδομήκοντα τη, ἐὰν δ ν δυναστείαις, γδοήκοντα τη, κα τ πλεον ατν κόπος κα πόνος· τι πλθε πρότης φ᾿ μς, κα παιδευθησόμεθα.» (Ψαλμ. 90:10) «Ολες οι ημέρες των ετών της ζωής μας ανέρχονται περίπου σε εβδομήκοντα χρόνια. Εάν δε κάποιος έχει δυνατή κράση μπορεί να φτάσει τα ογδόντα. Αν τα ξεπεράσει, τα υπόλοιπα χρόνια είναι κόπος και ταλαιπωρία», γιατί η ζωή μας σύντομα φεύγει, και έρχεται η ώρα να πετάξουμε μακριά. 


Αυτές είναι μερικές σκέψεις που ισχύουν τόσο για μένα όσο και για τους πιστούς, για τους οποίους μια μέρα θα πρέπει να δώσω λογαριασμό.


A. Κασσιανός

Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2024

ΣΥΓΧΩΡΕΣΕ ΤΟΥΣ !

 «Η φτώχεια είναι πονηρή στα τεχνάσματα», λέει μια ρωσική παροιμία. Η ελληνική αντίστοιχη είναι «πενία τέχνας κατεργάζεται». Αυτό σημαίνει ότι η φτώχεια υποχρεώνει τον άνθρωπο να επινοεί τρόπους αντιμετώπισής της. Όταν δεν έχεις μέσα, τα εφευρίσκεις. Σε πνευματικό επίπεδο, αυτό αφορά την έλλειψη χαρισμάτων, αρετών και πνευματικής καλλιέργειας. Έτσι, πρέπει να βρούμε τρόπο να τα αναπληρώσουμε. Αυτό μπορεί να χρησιμεύσει, με λίγα λόγια, ως εισαγωγή - ως πρώτο πιάτο.

Ως κύριο πιάτο, θα ήθελα να σταθώ λίγο στα λόγια του Χριστού: «…πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι.» (Λουκάς 23:34) «Πατέρα, συγχώρεσέ τους, γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν». Ο Σωτήρας, τη στιγμή που έδινε τη ζωή του για μας, το είπε αυτό μπροστά στους ιθύνοντες Ιουδαίους, τους τυφλωμένους από την αλαζονεία τους, στους σκληρούς δήμιους και στον λαό που φώναζε: «Σταυρωθήτω» (Ματθ. 27:22)

Υπήρχαν, όμως, και εξαιρέσεις, όπως ο καλός κλέφτης Δυσμάς, που πίστεψε, παρά της αποδείξεως του εναντίον, στην ανάσταση, ή ο εκατόνταρχος Κορνήλιος, που είπε: «…ἀληθῶς ὁ ἄνθρωπος οὗτος υἱὸς ἦν Θεοῦ.» (Μάρκ. 15:39)

Αν κοιτάξουμε τον κόσμο σήμερα, δεν υπάρχει η ίδια κατάσταση; Εκείνοι που χειραγωγούν αυτόν τον κόσμο, στη δίψα τους για εξουσία και χρήμα, έχουν τον διάβολο ως αφέντη τους, όπως και εκείνοι που εκτελούν τις εντολές τους, αλλά και η πλειοψηφία των αδιάφορων ανθρώπων που αφήνουν να οδηγηθούν προς το κακό, χωρίς να πιστεύουν πλέον στον Δημιουργό τους, αλλά στην επιστήμη, το χρήμα και την καλή ζωή.

Αυτός που εμφύσησε την ανυπακοή στους πρωτόπλαστους στον παράδεισο είναι ο ίδιος που οδήγησε τους Εβραίους να σταυρώσουν τον Μεσσία και που οδηγεί τους ανθρώπους σήμερα προς το κακό. Ποτέ δεν είδαμε τόσα πολλά εγκλήματα όσο σε αυτόν τον κόσμο-αποστάτη! Οι εφημερίδες είναι γεμάτες από εγκλήματα κάθε είδους και σπάνια διαβάζει κανείς καλά νέα. Φυσικά, αυτό μπορούμε να το αποδώσουμε στα μέσα ενημέρωσης, στα ναρκωτικά, στην ανασφάλεια κ.ο.κ.. Αλλά αυτός που κινεί τα νήματα είναι πάντα ο διάβολος που ξέρει ότι έχει έρθει η ώρα του: «..καὶ ἐβλήθη ὁ δράκων, -ὁ ὄφις ὁ μέγας ὁ ἀρχαῖος, ὁ καλούμενος Διάβολος καὶ ὁ Σατανᾶς, ὁ πλανῶν τὴν οἰκουμένην ὅλην, ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν, καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ μετ᾿ αὐτοῦ ἐβλήθησαν», λέει η Αποκάλυψη (12:9). Λίγο πιο κάτω: «…οὐαὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν, ὅτι κατέβη ὁ διάβολος πρὸς ὑμᾶς ἔχων θυμὸν μέγαν, εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει.» (12:12) Αυτό συμπίπτει με αυτό που λέει ο ίδιος ο απόστολος: «καὶ ἔκραξεν ἐν ἰσχυρᾷ φωνῇ λέγων· ἔπεσεν, ἔπεσε Βαβυλὼν ἡ μεγάλη, καὶ ἐγένετο κατοικητήριον δαιμονίων καὶ φυλακὴ παντὸς πνεύματος ἀκαθάρτου καὶ φυλακὴ παντὸς ὀρνέου ἀκαθάρτου καὶ μεμισημένου·  ὅτι ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τῆς πορνείας αὐτῆς πέπωκαν πάντα τὰ ἔθνη, καὶ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς μετ᾿ αὐτῆς ἐπόρνευσαν, καὶ οἱ ἔμποροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ στρήνους αὐτῆς ἐπλούτησαν.» (Αποκάλυψη 18,2-3)

Δεν θέλω να μπω σε πολλές λεπτομέρειες, αλλιώς θα μιλούσα για τον Παλαιστινιακό λαό που εξοντώνεται, τον Ουκρανικό λαό που θυσιάζεται για χάρη των φιλοδοξιών της παγκοσμιοποίησης, την παιδεραστία των μεγάλων αυτού του κόσμου και ορισμένων ιερατικών κύκλων, τα παιδιά που σκοτώνουν τους γονείς τους και το αντίστροφο, τις γυναίκες που βιάζονται στους δρόμους, και ούτω καθεξής. Θα μπορούσα να μιλώ και να μην τελειώνω.

Ας μην εκπλαγούμε αν εμείς, οι πιστοί, δεχτούμε πιο βίαιες επιθέσεις, γιατί ο Κακός κυνηγάει κυρίως εμάς.

Για να ολοκληρώσουμε, απομένει ως επιδόρπιο η προτροπή σε όσους πιστεύουν στον Χριστό, όπως ο Δυσμάς ή ο Κορνήλιος, να προσευχηθούν για αυτόν τον φτωχό κόσμο που βρίσκεται στο κακό και να θυσιαστούμε. Η ευθύνη μας είναι μεγάλη και θα κληθούμε να λογοδοτήσουμε πολύ περισσότερο από εκείνους που δεν γνώρισαν ποτέ τον Θεό, που δεν βίωσαν ποτέ την αγάπη του ή μάλλον που δεν την γνωρίζουν συνειδητά, γιατί ο Θεός τους αγαπάει και αυτούς, αλλά, δυστυχώς, χωρίς ανταπόκριση!


Αρχιμανδρίτης Κασσιανός


Πέμπτη 15 Αυγούστου 2024

ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΜΌΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΉΡΟΣ

     Χωρίς να θέλω να παίξω τον συνήγορο του διαβόλου... Ο Χίτλερ διάβαζε πάντα τους λόγους του πρώτα σε έναν απλό άνθρωπο και μετά τους άλλαζε μέχρι αυτός ο άνθρωπος να μπορούσε να τους καταλάβει καλά. Καθώς δεν έχω στη διάθεσή μου έναν απλό άνθρωπο στον πνεύμα -οι πιστοί μας έχουν όλοι δυνατό μυαλό αν και μερικές φορές τα πόδια τους δεν πατούν πάντα στη γη- θα παίξω εγώ τον φτωχό άνθρωπο στο πνεύμα μέχρι να γίνει κατανοητό το κείμενο. 

    Το μυστήριο της Μεταμόρφωσης του Χριστού είναι κατανοητό μόνο στην Ορθοδοξία, η οποία έχει μια σαφή θεολογία για τη θεοποίηση του ανθρώπου και την κοινωνία του με τον Θεό.


    Δεν θα κάνω, λοιπόν, σαν εκείνο τον καλό καθολικό ιερέα που είπε ειλικρινά Σωτήρος και απλώς άλλαξε το θέμα του κηρύγματός του μιλώντας για την αρπαγή του προφήτη Ηλία στον ουρανό. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ένα άρμα και τέσσερα άλογα για να το τραβήξουν, και αυτό ήταν όλο. Ήταν ο ίδιος προφήτης Η λ ί α ς, ο ο π ο ί ο ς, ε κ π ρ ο σ ω π ώ ν τ α ς τ ο υ ς προφήτες, εμφανίστηκε στο όρος Θαβώρ μαζί με τον Μωυσή, το νομοθέτη. Και οι δύο τους είχαν ήδη βιώσει την εμπειρία της εμφάνισης του Θεού στη γήινη ζωή τους, όχι την εμφάνιση της θείας φύσης, αλλά είχαν βιώσει την εμπειρία είτε μιας όψης δανεικής, είτε τη Χριστού. Ο Μωυσής άκουσε μια φωνή, την οποία ο Θεός δανείστηκε για να ακουστεί, στη  Χωρήβ. Ο Ηλίας άκουγε συχνά τον Κύριο ως απαλό θρόισμα αέρος, «ήχος λεπτού αέρος». (Βασιλέων Α΄ 19:12) Ο Θεός έκανε, επίσης, τον εαυτό του να ακουστεί με αυτόν τον τρόπο κατά τη βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη. Το Άγιο Π ν ε ύ μ α π ή ρ ε τ η μ ο ρ φ ή π ε ρ ι σ τ ε ρ ι ο ύ, χ ω ρ ί ς σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ν α ε ί ν α ι περιστέρι.

    Οι τρεις απόστολοι Πέτρος, Ιάκωβος και Ιωάννης, τους οποίους είχε επιλέξει ο Κύριος, κείτονταν φοβισμένοι στους πρόποδες του όρους Θαβώρ. Γιατί ο Ιησούς δεν πήρε όλους τους αποστόλους μαζί του για να παρακολουθήσουν τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος; Απλούστατα επειδή θα έπρεπε να πάρει μαζί του και τον ανάξιο προδότη Ιούδα.

    Δεν ήταν τόσο ο Χριστός που άλλαξε στη Μεταμόρφωση, όσο τα πνευματικά μάτια των αποστόλων, τα οποία άνοιξαν στον υπερφυσικό κόσμο. Μέχρι τώρα, έβλεπαν μόνο με τα μάτια της σάρκας, όπως ακριβώς κάνουμε κι εμείς όταν τελούμε τη θεία λειτουργία. Μακάρι ο Θεός να μας κάνει άξιους μια μέρα να ατενίζουμε τα θεία μυστήρια με τα πνευματικά μας μάτια! Ο Μωυσής και ο Ηλίας μιλούσαν με τον Ιησού. Η συνομιλία τους δεν παρουσιάζεται, και οι απόστολοι κατά πάσα πιθανότητα δεν τους καταλάβαιναν καν. Ενδεχομένως, μιλούσαν για το πάθος του Μεσσία που πλησίαζε. Ο ευαγγελιστής Λουκάς εξηγεί: «καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο συνελάλουν αὐτῷ, οἵτινες ἦσαν Μωϋσῆς καὶ Ἠλίας, οἳ ὀφθέντες ἐν δόξῃ ἔλεγον τὴν ἔξοδον αὐτοῦ ἣν ἔμελλε πληροῦν ἐν Ἱερουσαλήμ.» (Λουκ. 9:31). Μιλούσαν για το πώς ο Ιησούς θα

ολοκλήρωνε την αποστολή του πεθαίνοντας στην Ιερουσαλήμ. Τα ρούχα του έγιναν λευκά σαν το χιόνι, λέει το κείμενο. Ο Μάρκος λέει: «καὶ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο στίλβοντα, λευκὰ λίαν ὡς χιών, οἷα γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτω λευκᾶναι» (Μκ 9:3).Τα ρούχα του έγιναν εκθαμβωτικά και τόσο λευκά που κανείς στη γη δεν μπορεί να παράγει τέτοια λευκότητα. Πώς έγινε αυτό; Ας το εξηγήσουμε με μια μεταφορά. Το σίδερο, όταν έρχεται σε επαφή με τη φωτιά, πυρακτώνεται και λάμπει. Από μόνο του το σίδερο δεν μπορεί να το κάνει αυτό, αλλά υπό την επίδραση της φωτιάς το κάνει. Έτσι, τα ενδύματα του Χριστού

μεταμορφώθηκαν από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος - τη δόξα που εξέπεμπε ο Χριστός.

    Μεταμορφώθηκε. Αν και μεταμορφώθηκε παθητικά η ανθρώπινη φύση του Χριστού, η αιτία ήταν η θεϊκή φύση του Χριστού, η οποία βρισκόταν συνήθως κρυμμένη κάτω από τον μανδύα της ανθρώπινης φύσης του.

    Ο Πέτρος μίλησε λέγοντας: «ῥαββί, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι· καὶ ποιήσωμεν σκηνὰς τρεῖς, σοὶ μίαν καὶ Μωϋσεῖ μίαν καὶ Ἠλίᾳ μίαν». Κύριε, είναι καλό τώρα που βρισκόμαστε εδώ, αν συμφωνείς, να στήσω τρεις σκηνές, μία για σένα, μία για τον Μωυσή και μία για τον Ηλία. «…οὐ γὰρ ᾔδει τί λαλήσῃ· ἦσαν γὰρ ἔκφοβοι» (Μκ 9:5-6). Στην πραγματικότητα, δεν ήξερε τι έλεγε, γιατί και οι τρεις τους ήταν τρομοκρατημένοι, σύμφωνα με τον Μάρκο. Ο Ματθαίος, από την πλευρά του, λέει: «καὶ ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ ἔπεσον ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα» (Ματθ.17:6). Όταν οι μαθητές άκουσαν αυτή τη φωνή, τρομοκρατήθηκαν και έπεσαν με τα πρόσωπά τους στο έδαφος. Ο Σωτήρας δεν είχε ανάγκη από σκηνή, και ο Ηλίας και ο Μωυσής ακόμη λιγότερο, εφόσον ζούσαν στον άλλο κόσμο. Ομοίως, κατά την Πεντηκοστή, οι απόστολοι μιλούσαν σε διάφορες γλώσσες υπό την επήρεια της χάριτος. Η ανθρώπινη φύση βγήκε από της χάριτος.

    «Αυτός ο τρόμος εξέβαλε την ψυχή τους από την φυσική της κατάσταση και την εξύψωσε σε έναν ανώτερο χώρο. Έβλεπαν με τα ίδια τους τα μάτια τον Μωυσή και τον Ηλία, αλλά συγχρόνως η ψυχή τους, σαν να είχε αποτραβηχτεί από τις εντυπώσεις των αισθήσεων λόγω της θείας ενατένισης, είχε καταληφθεί πλήρως από ένα συναίσθημα απολύτως ουράνιο» (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος). Ο Θεός Πατέρας ακούστηκε μέσω μιας ανθρώπινης φωνής, λέγοντας: «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε.» (Μκ 9:7). Αυτός είναι ο

αγαπημένος μου Υιός. Ακούστε τον. Η ίδια φωνή είχε ήδη μιλήσει στον Ιορδάνη, όταν ο Χριστός βαπτίστηκε: «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα» (Ματθ 3:17). Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, αυτός που μου δίνει μεγάλη χαρά. Ο Ματθαίος γράφει λίγο διαφορετικά: «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε·.» (Ματθ. 17:5) Ήταν ο Θεός Πατέρας και όχι η Αγία Τριάδα, ούτε το Άγιο Πνεύμα μόνο, γιατί είπε «ο αγαπημένος μου Υιός...». είδαν κανέναν άλλον εκτός από τον Ιησού, ο οποίος ήταν μόνος μαζί τους, «…καὶ ἐξάπινα περιβλεψάμενοι οὐκέτι οὐδένα εἶδον, ἀλλὰ τὸν Ἰησοῦν μόνον μεθ᾿ ἑαυτῶν.» Έτσι τελειώνει το επεισόδιο της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. 

    Ας κλείσουμε λοιπόν και εμείς τη ταπεινή μας εξήγηση, έχοντας μόλις και μετά βίας ξεπεράσει τον ευρηματικό εφημέριο που αναφέραμε παραπάνω.

Αρχιμ. Κασσιανός

Δευτέρα 15 Ιουλίου 2024

Μακάριοι είναι εκείνοι που πιστεύουν χωρίς να έχουν δει

 Το να έχεις οράματα, έκσταση ή άλλες υπερφυσικές εμπειρίες προϋποθέτει έναν ορισμένο βαθμό αγιότητας. Οι απλοί πιστοί και αμαρτωλοί σαν εμένα έχουν το πολύ όνειρα. Άλλο πράγμα είναι βέβαια ένα προφητικό όνειρο και άλλο πράγμα είναι τα συνηθισμένα όνειρα που βλέπουμε κάθε βράδυ, για να μην αναφέρουμε τα ατυχή. 

Ωστόσο, όσοι έχουν φτάσει σε υψηλό επίπεδο πνευματικότητας δεν βιώνουν απαραιτήτως υπερφυσικά φαινόμενα. Είναι γραμμένο: «...μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες, καὶ πιστεύσαντες (Ιωάν. 20:29) Αυτοί περπατούν μέσα στη νύχτα, καθοδηγούμενοι μόνο από τη σταθερή και ακλόνητη πίστη τους, και τα προσόντα τους είναι μεγαλύτερα. Το να έχουμε οράματα κ.λπ. δίνεται ως παρηγοριά ακριβώς για να ενισχύσει την πίστη μας. 

Τα χαρίσματα, από την άλλη πλευρά, όπως το χάρισμα της προφητείας, η τέλεση θαυμάτων και άλλα παρόμοια, μπορούν να δοθούν στους απλούς πιστούς, ακόμη και σε εκείνους που βρίσκονται εκτός Εκκλησίας, όπως σημειώνει το Ευαγγέλιο: «Διδάσκαλε, εἴδομέν τινα ἐν τῷ ὀνόματί σου ἐκβάλλοντα δαιμόνια, ὃς οὐκ ἀκολουθεῖ ἡμῖν, καὶ ἐκωλύσαμεν αὐτόν, ὅτι οὐκ ἀκολουθεῖ ἡμῖν. - ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπε· μὴ κωλύετε αὐτόν· οὐδεὶς γάρ ἐστιν ὃς ποιήσει δύναμιν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου καὶ δυνήσεται ταχὺ κακολογῆσαί με. ὃς γὰρ οὐκ ἔστι καθ᾿ ὑμῶν, ὑπὲρ ὑμῶν ἐστιν.» (Μκ 9:38) Είναι επίσης γραμμένο: Την ημέρα της κρίσης, πολλοί θα μου πουν: «πολλοὶ ἐροῦσίν μοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, Κύριε κύριε, οὐ τῷ σῷ ὀνόματι ἐπροφητεύσαμεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δαιμόνια ἐξεβάλομεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν; καὶ τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι Οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς· ἀποχωρεῖτε ἀπ᾽ ἐμοῦ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν.» (Ματθ. 7:22-23). Τα χαρίσματα δεν αποτελούν επομένως ένδειξη αγιότητας και μπορούν να δοθούν σε έναν απλό αμαρτωλό για το κοινό καλό. 

Οι άγιοι δεν κάνουν απαραιτήτως θαύματα κατά τη διάρκεια της ζωής τους, όπως πιθανώς δεν έκανε ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος - ο μεγαλύτερος μεταξύ των τέκνων των ανθρώπων - ή ακόμη και η Παναγία. Ήταν γεμάτοι αρετές, και αυτό είναι εκείνο που μετράει για τη σωτηρία μας. 

Συμπέρασμα: Μη ζητάτε πνευματικές εμπειρίες, όπως οράματα, οπτασίες ή άλλα, γιατί δεν μας προάγουν στην πορεία μας και ο Πονηρός μπορεί εύκολα να τα μιμηθεί για να μας παραπλανήσει. Τα χαρίσματα, από την άλλη πλευρά, δίνονται για την οικοδόμηση της Εκκλησίας και όχι για τη δική μας δόξα και κινδυνεύουν να μας κάνουν να υποπέσουμε στην υπερηφάνεια. Ας βαδίσουμε, λοιπόν, ταπεινά στη νύχτα της πίστης, ώστε μια μέρα να δούμε τη δόξα που μας έχει υποσχεθεί. Και πάλι τονίζω: το γεγονός ότι μπορεί να μην έχουμε εμπειρίες στην πνευματική ζωή δεν είναι οπωσδήποτε σημάδι ότι προοδεύουμε καλά. Μπορεί απλώς να οφείλεται στη χλιαρότητά μας! 

Αρχιμανδρίτης Κασσιανός


Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2023

ΜΉΝΥΜΑ ΤΗΣ ΓΈΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΎ

 Οι Ισραηλίτες ζήτησαν έναν «Θεό που να περπατάει», καθώς τα άλλα έθνη είχαν θεούς από ξύλο και πέτρα. Εκείνοι, όμως, είπαν στον Ααρών: « (…) διότι είπον προς εμέ, Κάμε εις ημάς θεούς, οίτινες να προπορεύωνται ημών» δηλαδή, «Φτιάξε μας έναν θεό που να περπατάει μπροστά μας!» (Εξ 32:23). Ο Ααρών τους έφτιαξε, λοιπόν, ένα χρυσό μοσχάρι, το οποίο ο Μωυσής αγανακτισμένος κατέστρεψε.  

Λίγους αιώνες αργότερα, ο Θεός έδειξε έλεος και, ενσαρκώθηκε, έγινε εκείνος ο Θεός που περπατάει, που έζησε ανάμεσά μας και μας έσωσε. Εκείνος που ήταν «ανέκφραστος, ακατάληπτος, αόρατος, ακατανόητος» (μυστική προσευχή της θείας λειτουργίας) έγινε εκπεφρασμένος, καταληπτός, ορατός, κατανοητός. 

«Ιδού, η Παρθένος θέλει συλλάβει και θέλει γεννήσει υιόν, Και θέλουσι καλέσει το όνομα αυτού Εμμανουήλ, το οποίον μεθερμηνευόμενον είναι Μεθ’ ημών ο Θεός». (Ματθ. 1,23)

«Ό,τι ακούσαμε, ό,τι είδαμε με τα μάτια μας, ό,τι είδαμε και αγγίξαμε με τα χέρια μας», λέει ο Άγιος Ιωάννης, ο αγαπημένος απόστολος (Α΄ Ιωάν. 1:1) .

Όλη η εικονογραφία βασίζεται σε αυτή την πραγματικότητα. Ο ακατάληπτος Θεός παραχώρησε να απεικονίζεται  στην ανθρώπινή του φύση.


Ο Σωτήρας, ο Βασιλιάς των βασιλέων, δεν ενσαρκώθηκε ως πρίγκιπας, με σκήπτρο και στέμμα – θα ήταν και πάλι δύσκολο να τον προσεγγίσει κανείς – αλλά ως απλός, ταπεινός και περισσότερο από ταπεινός άνθρωπος. Γεννημένος σε μια σπηλιά, ανάμεσα σε ένα βόδι και ένα γαϊδούρι, όπως θα μπορούσε να πει κανείς τους συνανθρώπους τους, αναγκάστηκε στη συνέχεια να καταφύγει με τους γονείς του, εκείνος ο Αθώος, στην Αίγυπτο για να αποφύγει τη σφαγή του από τον Ηρώδη. «Άμπελον εξ Αιγύπτου μετεκόμισας΄ Εξεδίωξας έθνη και εφύτευσας αυτήν. Ητοίμασας τόπον έμπροσθεν αυτής Και βαθέως ερρίζωσας αυτήν΄ εγέμισε την γην». (Ψαλμ. 80:8-9) Και έμεινε εκεί μέχρι τον θάνατο του Ηρώδη, για να εκπληρωθεί αυτό που είπε ο Κύριος μέσω του προφήτη, λέγοντας: Κάλεσα τον υιό μου από την Αίγυπτο, «και ήτο εκεί έως της τελευτής του Ηρώδου, διά να πληρωθεί το ρηθέν υπό Κυρίου διά του προφήτη λέγοντος΄ Εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου». (Ματθ. 2,15), (Ωσηέ 11,1).

Μόλις πέθανε ο Ηρώδης («διότι απέθανον οι ζητούντες την ζωήν του παιδίου» Ματθ. 2:20), εγκαταστάθηκε στη Ναζαρέτ. Αποσύρθηκε στις περιοχές της Γαλιλαίας, και πήγε και έζησε σε μια πόλη που ονομάζεται Ναζαρέτ -για να εκπληρωθεί αυτό που είχαν πει οι προφήτες, ότι θα ονομαζόταν Ναζωραίος. «… αποκαλυφθείς δε θεόθεν κατ’ όναρ ανεχώρησεν εις τα μέρη της Γαλιλαίας και ελθών κατώκησεν εις πόλιν λεγόμενην Ναζαρέτ, διά να πληρωθεί το ρηθέν διά των προφητών΄ότι Ναζωραίος θέλει ονομασθή» (Ματθ. 2,22-23). Η Ναζαρέτ ήταν ένα κακόφημο χωριό: «Μπορεί να βγει κάτι καλό από τη Ναζαρέτ», ρώτησε ο Ναθαναήλ τον Φίλιππο «Εκ Ναζαρέτ δύναται να προέλθη τί αγαθόν;» (Ιωάν. 1,46). 

Αφού έζησε για 30 άγνωστα χρόνια στη Ναζαρέτ, άφησε τον εαυτό του να βαπτιστεί από τον Ιωάννη στον Ιορδάνη, για τη συγχώρεση των αμαρτιών, εκείνος ο Άμωμος! «’Ητο ο Ιωάννης βαπτίζων εν τη ερήμω και κηρύττων βάπτισμα μετανοίας εις άφεσιν αμαρτιών». (Μκ 1:4) Λίγο πιο κάτω: «Και εν εκείναις ταις ημέραις ήλθεν ο Ιησούς από Ναζαρέτ της Γαλιλαίας και εβαπτίσθη υπό Ιωάννου εις τον Ιορδάνην». (Μκ 1:9)

Τότε δίδαξε τον λαό, περπατώντας με τα πόδια και χωρίς να έχει κατοικία για να διαμείνει. «… ο δε Υιός του ανθρώπου, δεν έχει πού να κλίνη την κεφαλήν». (Λουκάς 9:58)

Στο τέλος, υπέστη θάνατο ατιμωτικό, σταυρωμένος ανάμεσα σε δύο κακοποιούς. (Τον παλιό καιρό, δεν υπήρχε τίποτα πιο σκανδαλώδες από τη σταύρωση!) 

Στην εικόνα με τίτλο «Άκρα ταπείνωση», βλέπουμε τον Σωτήρα γυμνό στον τάφο. Οι στρατιώτες είχαν ρίξει κλήρο για τα ρούχα και τον χιτώνα του. «Οι στρατιώτες λοιπόν, αφού εσταύρωσαν τον Ιησούν, έλαβον τα ιμάτια αυτού και έκαμον τέσσαρα μερίδια, εις έκαστον στρατιώτην εν μερίδιον, και τον χιτώνα». (Ιω. 19:23) Γυμνός είχε έρθει ο Χριστός στον κόσμο και γυμνός τον άφησε. Οι αρχαίες εικόνες μερικές φορές απεικονίζουν τον Εσταυρωμένο γυμνό. «Όπως ένα αθώο αρνί, χωρίς ψεγάδι, μπροστά σ' αυτόν που το κουρεύει, δεν ανοίγει το στόμα Του. Στην ταπείνωσή Του, η κρίση Του υψώθηκε, ποιος θα μιλήσει για τη γενεά Του, γιατί η ζωή Του υψώθηκε από τη γη», λέει ο ιερέας κατά τη διάρκεια της πρόθεσης.

Συνοψίζοντας, η υπερηφάνεια που προκάλεσε την πτώση των πρωτοπλάστων, και του Εωσφόρου πριν από αυτούς, ξεπεράστηκε από τον Σωτήρα με την ταπείνωσή του. Εκείνος που γεννήθηκε σήμερα από την Παρθένο Μαρία, η οποία με την ταπεινοφροσύνη της επέτρεψε στον Ιησού να ενσαρκωθεί, Εκείνος ο νέος Αδάμ και εκείνη η νέα Εύα.

Θα μπορούσε ο Κύριος να πέσει πιο χαμηλά για να σώσει τα χαμένα πρόβατα, από τα οποία εγώ είμαι ο πρώτος, ή μάλλον ο τράγος; Είναι δύσκολο να το φανταστώ.

Ας ακούσουμε ξανά τι έχουν να πουν οι πατέρες για αυτό το σπουδαίο γεγονός που γιορτάζουμε:

«Σε τι θαυμαστές ταπεινώσεις έχει υποβληθεί, σε τι μακρινά ταξίδια Εκείνος που περιέχει ολόκληρο τον κόσμο στην απεραντοσύνη του! Από τη στιγμή που εισέρχεται στον κόσμο, αναζητά τη φτώχεια και την τιμά στο πρόσωπό του», λέει ένας πατέρας.

«Ίσως εάν το είχε θελήσει, θα μπορούσε να είχε έρθει κάνοντας τους ουρανούς να βροντούν και τη γη να σείεται. Απέρριψε όλα αυτά τα τεχνάσματα, γιατί ήρθε όχι για να καταστρέψει, αλλά για να σώσει τον άνθρωπο και, από τη γέννησή του, να καταπατήσει την υπερηφάνειά του. Έτσι, δεν του αρκούσε να γίνει άνθρωπος -έγινε φτωχός άνθρωπος και διάλεξε μια φτωχή μητέρα, η οποία δεν είχε καν κούνια για να βάλει το νεογέννητο παιδί της: «Και το έβαλε σε μια φάτνη». (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ομιλία για τη Γέννηση του Σωτήρος)

Εκείνος που κάθεται στα δεξιά του Θεού Πατέρα, στερείται τα πάντα σε ένα φτωχικό καταφύγιο, για να ετοιμάσει για εμάς πολλές κατοικίες στον οίκο του Πατέρα του. «Εν τη οικία του Πατρός μου είναι πολλά τα οικήματα΄ ει δέ μή ήθελον σας είπει΄ υπάγω να σας ετοιμάσω τόπον» (Ιωάν. 14:2) Γεννιέται, όχι στο σπίτι των γονέων του, αλλά σε έναν ξένο τόπο και σε ένα ταξίδι, «Διότι δεν υπήρχε χώρος γι' αυτούς στα πανδοχεία», «γιατί με το μυστήριο της ενσάρκωσής του έγινε ο δρόμος που μας οδηγεί στην πατρίδα (όπου θα απολαύσουμε πλήρως την αλήθεια και τη ζωή)». Άγιος Μπέντε ο Σεβαστός

«Εκείνος από τον οποίο έγιναν όλα τα πράγματα έχει τα χέρια και τα πόδια του δεμένα, ώστε τα χέρια μας να είναι ελεύθερα για κάθε είδους καλό έργο και τα πόδια μας να οδηγούνται στον δρόμο της ειρήνης» Άγιος Μπέντε ο Σεβαστός.

«Για χάρη σας ταπεινώνει τον εαυτό του σε αυτή την κατάσταση αδυναμίας, Εκείνος που είναι παντοδύναμος -για χάρη σας μειώνει τον εαυτό του σε αυτή τη φτώχεια, Εκείνος που κατέχει όλα τα πλούτη. Μη σταματάτε σε αυτό που βλέπετε, αλλά σκεφτείτε ότι έτσι λυτρώνεστε. Κύριε Ιησού, οφείλω περισσότερα στις ταπεινώσεις σου, που με λύτρωσαν, παρά στα έργα της δύναμής σου, που με δημιούργησαν. Τι θα με ωφελούσε να είχα γεννηθεί χωρίς την ανεκτίμητη ευλογία της λύτρωσης;» Άγιος Αμβρόσιος του Μιλάνο.

Ας προσπαθήσουμε να είμαστε άξιοι να γιορτάσουμε αυτή τη μεγάλη γιορτή, καταρρίπτοντας την υπερηφάνειά μας, η οποία είναι η ρίζα κάθε κακού και η πηγή όλων των ελαττωμάτων!

Μιλάω με συνοπτικό και αδέξιο τρόπο, - μη έχοντας την ευκολία του λόγου όπως ο Μωυσής, - αυτό που άλλοι, όπως ο Ααρών, θα έλεγαν πολύ καλύτερα και με περισσότερες λεπτομέρειες.

a. Kassianos





Ο Καλός Ποιμένας

  « Έ γώ ε ἰ μι ὁ ποιμ ὴ ν ὁ καλός. ὁ ποιμ ὴ ν ὁ καλ ὸ ς τ ὴ ν ψυχ ὴ ν α ὐ το ῦ τίθησιν ὑ π ὲ ρ τ ῶ ν προβάτων·» λέει ο Χριστός (Ιωάν. ...