Ἡ τριπλῆ δοκιμασία

Στήν σημερινή εὐαγγελική περικοπή μία γυναῖκα Χαναναία ἀπό τά μέρη τῆς Φοινίκης, ὅταν ὁ Χριστός ἐπῆγε πρός τά σύνορα τῆς περιοχῆς της, ἦλθε καί παρακαλοῦσε τό Χριστό νά θεραπεύση τήν κόρη της πού ἔπασχε ἀπό δαιμόνιο. Ὁ Χριστός ἄκουσε τίς παρακλήσεις της, ἀλλά δέν τῆς ἔδωσε καμμία ἀπάντηση. Πρώτη δοκιμασία. Ἡ γυναῖκα συνέχισε νά φωνάζη. Τότε οἱ Μαθητές, ἐνοχλημένοι ἀπό τίς φωνές της, παρεκάλεσαν τό Χριστό νά κάμη κάτι γι’ αὐτήν ὥστε νά σταματήση νά φωνάζη καί νά φύγη. Ὁ Χριστός ὅμως ἀπάντησε καί πάλιν ἀρνητικά. Δεύτερη δοκιμασία. Ἡ γυναῖκα πλησίασε στό Χριστό καί ἀφοῦ Τόν προσκύνησε ἐζήτησε γιά τρίτη φορά τήν βοήθειά Του. Τότε ἦλθε ἡ τρίτη καί πιό αὐστηρή δοκιμασία τῆς γυναίκας. Καί μόνον ὅταν καί στήν τρίτη δοκιμασία ἔμεινε σταθερή στό αἴτημά της, ἔλαβε τήν θεία εὐλογία μέ τό λόγο τοῦ Κυρίου: «Γενηθήτω σοι ὡς θέλεις». Γιατί ὅμως ὁ Χριστός ὑπέβαλε αὐτή τήν γυναῖκα σ’ αὐτήν τήν τόσο αὐστηρή τριπλῆ δοκιμασία; Ἡ γυναῖκα αὐτή ἦτο εἰδωλολάτρις. Δέν ἀνῆκε στόν Ἰουδαϊκό λαό οὔτε ἐπίστευε στόν ἀληθινό Θεό. Ἔπρεπε, λοιπόν, ὄχι μόνον νά πιστεύση στό Χριστό, ἀλλά καί νά δοκιμασθῆ κατάλληλα ἡ πίστη της. Καί αὐτό ἔγινε μέ τήν τριπλῆ δοκιμασία, ἡ ὁποία ἐνήργησε ὡς μία τριπλῆ ὁμολογία, παρόμοια μέ τήν τριπλῆ ὁμολογία τῶν κατηχουμένων πρίν νά δεχθοῦν τό μυστήριον τοῦ βαπτίσματος μέ τό ὁποῖο γίνονται μέλη τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀρχιμ. Εὐστάθιος Τουρλῆς

Τά τάλαντα.

Μέ τήν σημερινή παραβολή τῶν ταλάντων ὁ Χριστός προειδοποίησε τούς Μαθητάς Του καί ὅλους τούς ἀνθρώπους, ὅτι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι θά ἐργασθοῦν μέ ἐπιμέλεια καί προσοχή τά τάλαντα πού τούς ἔδωσε ὁ Θεός θά τιμηθοῦν καί θά ἀνταμειφθοῦν κατά τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως, ἐνῶ ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἀπό ὀκνηρία καί διαστροφή δέν θά τά ἀξιοποιήσουν, θά τιμωρηθοῦν μέ αἰώνια κόλαση. Ἀπό αὐτό γίνεται σαφές ὅτι τά τάλαντα τῆς σημερινῆς παραβολῆς δέν εἶναι μόνον χαρίσματα μέ τήν ἔννοια τῶν ἰδιαιτέρων ἱκανοτήτων ἤ δεξιοτήτων πού ἔχει ἕνας ἄνθρωπος καί τά ὁποῖα ἄν θέλει μπορεῖ νά χρησιμοποιήσει ἤ νά ἀξιοποιήσει στή ζωή του. Δέν εἶναι δωρεές γιά τήν χαρά καί τήν ἀπόλαυση τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι τά «ὑπάρχοντα» τοῦ Θεοῦ τά ὁποῖα ὁ Θεός ἐμπιστεύθηκε σέ κάθε ἄνθρωπο, ἀναλόγως τῶν δυνάμεων του, μέχρι νά ἔλθη πάλι γιά νά «λογαριασθῆ» μαζί τους καί νά ἰδῆ τοῦ καθενός τήν ἐπιμέλεια καί τήν προκοπή. Καί ὑπάρχοντα τοῦ Θεοῦ, τά ὁποῖα ἔδωσε καί δίδει ὁ Θεός σέ κάθε ἄνθρωπο εἶναι οἱ θεῖες ἰδιότητες, τῆς ἀγάπης, τῆς χρηστότητος, τῆς μακροθυμίας, τῆς εἰρήνης, τῆς ἁπλότητος, τῆς ἀγαθότητος, καί κάθε ἄλλης ἀρετῆς. Καί αὐτά τά ὑπάρχοντα τοῦ Θεοῦ, τά ὁποῖα δίδονται ὡς τάλαντα σέ κάθε ἄνθρωπο, θά γίνουν κατά τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως τά ἀξιολογικά «κριτήρια» τῆς ἐπιμελείας καί τῆς πίστεως κάθε ἀνθρώπου γιά νά ἀκούση τό «εὖ δοῦλε ἀγαθέ καί πιστέ, εἴσελθε εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου σου».

Ἀρχιμ. Εὐστάθιος Τουρλῆς

«Ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου μέ καταστρέφει»

Θα ξεκινήσω με το τέλος και να τελειώνουν με την αρχή.

Ὁ στάρετς Ἀμβρόσιος τῆς Ὄπτινα ἔγραφε : "Γνώριζε πῶς τίς ἔσχατες μέρες, θά ἔρθουν δύσκολες στιγμές... στούς θρόνους τῶν Ἱεραρχῶν καί στά μοναστήρια...Δέν θά εἶναι πλέον δυνατόν νά βρεῖς ἀνθρώπους στέρεους καί ἔμπειρους στήν πνευματική ζωή".

Συμβαίνει ἕνα ἀπό τά τρία πράγματα. Ἤ ὑπάρχουν πάντα ἱεραρχές πού ἔχουν ὁρίσει τήν διπλωματία ὡς ἀρετή, ἤ δέν διανύουμε ἀκόμη τήν περίοδο πού περιγράφει παραπάνω ὁ στάρετς Ἄμβρόσιος, ἤ ἁπλά ὅτι ὁ στάρετς Ἀμβρόσιος ἁπατᾶται. Δέν εἶμαι ἐγώ αὐτός πού θά κρίνει τούς ἄλλους, οἱ πράξεις τους θά τούς κρίνουν.

Αὐτές τίς μέρες ἑορτάζουμε τήν Ἀποτομή τῆς Κεφαλῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου. Ἐκεῖνος δέν γνώρισε τήν διπλωματία, οὔτε ἀποδέχτηκε κάποια ὀμάδα προσώπων, κάτι πού τοῦ κόστισε στό τέλος τή ζωή καί τόν ὕψωσε ὅμως στόν Οὐρανό. Ἐκεῖνος πού "δέν ἦταν ἄξιος νά λύσει τά ὑποδήματα τοῦ Κυρίου", περπατοῦσε τόν δρόμο Του μέ ἀντίτιμο τήν ζωή Του. Κυρίως, ὅμως, σκέφτομαι τό γεγονός πού ὁ Κύριος ἔδιωξε τούς ἐμπόρους ἀπό τόν Ναό. Ἦταν ἡ μοναδική φορά πού χρησιμοποίησε τήν βία καί αὐτό γιά ἕναν ἀνώτερο σκοπό, τήν Δόξα τοῦ Πατρός Του. Παρ ̓ ὅλα αὐτά, ἐπρόκειτο ἁπλά γιά φτωχούς ἐμπόρους, πού ἀσκοῦσαν τό ἐμπόριό τους ἐπωφελούμενοι τόν Ναό.

Ὅταν σήμερα βλέπουμε, ὄχι ἁπλούς ἐμπόρους, ἀλλά Ἐπισκόπους νά καταστρέφουν, χωρίς φόβο Θεοῦ, τόν Ναό τοῦ Θεοῦ προκειμένου νά πωλήσουν τόν ἱερό χῶρο πάνω στόν ὁποῖον οἰκοδομήθηκε ἡ Ἐκκλησία, δέν μποροῦμε παρά νά ἀναρωτηθοῦμε ἄν βρισκόμαστε γιά τά καλά στούς ἐσχάτους χρόνους.

Πού εἶναι ὁ Ἅγιος Νεκτάριος πού ραπίζει αὐτούς τούς βέβηλους καί αὐτούς τούς σιμωνιακούς; Τά εἴδαμε ὅλα, ἀλλά ἔλειπε ἀκόμα ἕνα μάλλον: «τό βδέλυγμα τῆς ἐρημώ- σεως τό ῥηθέν διά Δανιήλ τοῦ προφήτου ἑστώς ἐν τόπῳ ἁγίῳ» (Ματθ. κδ ́ 15). Σέ κάθε περίπτωση, πρόκειται γιά βδέλυγμα ἐξαιτίας τοῦ ὁποίου ὅλος ὁ κόσμος ἔχει σκανδα- λισθεῖ, ἀκόμα καί αὐτοί πού βρίσκονται ἀπ' ἔξω! «Ἀνένδεκτόν ἐστι τοῦ μή ἐλθεῖν τά σκάνδαλα ̇ οὐαί δέ δι' οὗ ἔρχεται»! (Λουκ. ιζ ́ 1)

Ο ̔λοκληρώνω μέ αὐτό τό κείμενο: «Τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Ἐφέσῳ ἐκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ὁ κρατῶν τούς ἑπτά ἀστέρας ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ, ὁ περιπατῶν ἐν μέσῳ τῶν ἑπτά λυχνιῶν τῶν χρυσῶν· οἶδα τά ἔργα σου καί τόν κόπον σου καί τήν ὑπομονήν σου, καί ὅτι οὐ δύνῃ βαστάσαι κακούς, καί ἐπείρασας τούς λέγοντας ἑαυτούς ἀποστόλους εἶναι, καί οὐκ εἰσί, καί εὗρες αὐτούς ψευδεῖς· καί ὑπομονήν ἔχεις, καί ἐβάστασας διά τό ὄνομά μου, καί οὐ κεκοπίακας. Ἀλλά ἔχω κατά σοῦ, ὅτι τήν ἀγάπην σου τήν πρώτην ἀφῆκας. Μνημόνευε οὖν πόθεν πέπτωκας, καί μετανόησον καί τά πρῶτα ἔργα ποίησον· εἰ δὲ μή, ἔρχομαί σοι ταχύ καί κινήσω τήν λυχνίαν σου ἐκ τοῦ τόπου αὐτῆς, ἐάν μή μετανοήσῃς. Ἀλλά τοῦτο ἔχεις, ὅτι μισεῖς τά ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, ἃ κἀγώ μισῶ» (Ἀποκ. β ́ 1-6). Ὁ νοών νοεῖτο !

Οἱ γιοί τοῦ Ἡλι

Ἡ Ἁγία Γραφή συντάχθηκε γιά τήν δική μας διδασκαλία, γιά νά μᾶς καθοδηγεῖ στόν ὀρθό δρόμο. Περιλαμβάνει πολλά παραδείγματα, πού πληροῦν τούς νόμους καί τίς θεῖες ἐντολές. Περιέχει ἀκόμη τό γεγονός τῆς δολοφονίας τοῦ Ἄβελ ἀπό τόν ἀδερφό του Κάϊν, τόν Δαβίδ πού ἁμάρτησε θέλγοντας τήν σύζυγο τοῦ Οὐρίου, τόν Ἀνανία καί τήν Σαπφείρα, κατά τήν ἐποχή τῶν Ἀποστόλων καί ἄλλα πολλά.

Θά ἤθελα νά σταθῶ σ' ἕνα γεγονός: στόν ἱερέα Ἡλί καί τούς δύο γιούς του, τῶν ὁποίων ἡ ἱστορία βρίσκεται στό βιβλίο τῶν Βασιλειῶν Α ́, στά κεφάλαια 2,12 ἕως 4,18. Συνοψίζω παρακάτω τί συνέβη μέ αὐτά τά δύο παιδιά καί τόν πατέρα τους.

Οἱ γιοί τοῦ Ἡλί ἦταν ἄνθρωποι διεστραμμένοι ̇ δέν γνώριζαν καθόλου τόν Θεό (Βασ. Α ́ 2,12) καί συμπεριφέρνταν χωρίς φόβο Θεοῦ μέσα στόν Ναό Του. Ὁ πατέρας, "ὁ Ἡλί ἦταν πολύ ἡλικιωμένος καί ἔμαθε πώς ἐνεργοῦσαν οἱ γιοί του" (Βασ. Α ́ 2,2). Τούς ἐπέπληξε, περίπου ὅπως κάνουν οἱ σημερινοί γονεῖς, οἱ ὁποῖοι ἀρκοῦνται στό νά ἀπευθύνουν ἁπλά λόγια στά παιδιά τους καί πού τελικά τά ἀφήνουν ἀπειθή, χωρίς ποτέ νά τά τιμωροῦν. "Καί δέν ἄκουσαν καθόλου τήν φωνή τοῦ πατέρα τους", συνεχίζει ἡ Γραφή. Τελικά ἕνας ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ἦρθε νά προειδοποιήσει τόν πατέρα: "Γιατί καταπατεῖτε ἐπί ποδός τίς θυσίες καί τίς προσφορές μου, τίς ὁποῖες διέταξα νά γίνονται στήν οἰκία μου; Καί γιά ποιόν λόγο τιμᾶς τούς γιούς σου περισσότερο ἀπό μένα; (Βασ. Α ́ 2,29). Καί ὁ Θεός διόρθωσε τήν προηγούμενη δέσμευσή Του: "Σοῦ εἶχα δηλώσει πῶς ὁ οἶκος σου καί ὁ οἶκος τοῦ πατέρα σου, θά βαδίζουν μπροστά μου στήν αἰωνιότητα. Καί τώρα, λέει ὁ Θεός, μείνετε μακρυά μου!" (Βασ. Α ́ 2,30). Ὁ Ἡλί καί ὅλος ὁ οἶκος του καταράστηκαν ἀπό τόν Κύριον ̇ ἐκεῖνος γιά τήν μαλακή συμπεριφορά του καί οἱ γιοί του γιά τίς ἱεροσυλίες τους. "Τοῦ δήλωσα πῶς θέλω νά τιμωρήσω τόν οἶκον του στήν αἰωνιότητα, ἐξαιτίας τοῦ ἐγκλήματος, τοῦ ὁποίου εἴχε γνώση καί ἀπό τό ὁποῖο οἱ γιοί του ἔγιναν ἀξιοκαταφρόνητοι, ἀφοῦ δέν τούς νουθέτησε" (Βασ. Α ́ 3,13). Ἡ συνέχεια μᾶς δείχνει πῶς τά δύο παιδιά σκοτώθηκαν τήν ἴδια μέρα καί πῶς ὁ πατέρας τους "ἔπεσε ἀνατρεπόμενος ἀπό τήν ἔδρα του, δίπλα στήν πόρτα ̇ ἔσπασε τόν σβέρκο του καί πέθανε" (Βασ. Α ́ 4,18).

Αὐτή ἦταν περιληπτικά ἡ ἱστορία τοῦ Ἡλί καί τῶν γιῶν του. Δυστυχῶς, ἡ ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται, ἀλλά πού εἶναι ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ποῦ προειδοποιεῖ; Δέν θέλω νά ἀναφέρω ὀνόματα. Ἄλλωστε εἶναι ἕνα δημόσιο μυστικό πού δέν θά ἀργήσει νά φανερωθεῖ μιά μέρα. Εὔχομαι ὁ Θεός νά βάλει τό χέρι Του καί νά ἐξαγνίσει τήν Ἐκκλησία Του, πρίν τά πράγματα χειροτερέψουν!

Ὁ τελευταῖος τῶν ἁμαρτωλῶν

Ἡ πονηρία

Ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή εἶναι ἕνα μέρος τῶν προσπαθειῶν τῶν Φαρισαίων νά παγιδεύσουν μέ πονηρία τό Χριστό. Ἀρχικά τόν ἐρώτησαν ἄν πρέπει νά πληρώνουν φόρο στούς Ρωμαίους. Καί ὁ Χριστός τούς ἀπάντησε μέ τή γνωστή φράση «ἀπόδοτε τά Καίσαρος Καίσαρι καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ». Μετά ἦλθαν οἱ Σαδδουκαῖοι, πού δέν ἐπίστευαν στήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, καί τόν ἐρώτησαν εἰρωνικά ἄν μία γυναῖκα τήν ἐνυμφεύθησαν ἑπτά ἀδέλφια, μετά τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν τίνος ἀδελφοῦ θά εἶναι γυναῖκα. Καί ὁ Χριστός τούς ἀπάντησε γιά μέν τό εἰρωνικό ἐρώτημά τους ὅτι μετά τήν ἀνάσταση δέν χρειάζεται γάμος γιατί οἱ ἀνθρωποι θά εἶναι «ὡς Ἄγγελοι Θεοῦ», γιά δέ τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, ὅτι ὁ Θεός εἶπε «ἐγώ εἶμαι ὁ Θεός Ἀβραάμ καί Ἰσαάκ καί Ἰακώβ», ἑπομένως μήπως ὁ Θεός εἶναι Θεός νεκρῶν καί ὄχι ζώντων. Καί μέ τήν ἀπάντηση αὐτή οἱ Σαδδουκαῖοι ντροπιάσθηκαν καί ἔφυγαν. Μόλις τό ἔμαθαν οἱ Φαρισαῖοι, ἦλθαν πάλι στό Χριστό καί ἕνας ἀπό αὐτούς, νομικός, τόν ἐρώτησε ποιά εἶναι ἡ μεγάλη ἐντολή τοῦ νόμου. Καί ὁ Χριστός ἀφοῦ ἀπάντησε γιά τήν ἀγάπη πρός τό Θεό καί τόν πλησίον, ἐρώτησε τούς Φαρισαίους, ἀφοῦ ἀναγνωρίζετε ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἀπόγονος τοῦ Δαυΐδ, πῶς ὁ Δαυΐδ ὀνομάζει τό Χριστό Κύριό του. Μέ τό ἐρώτημα αὐτό οἱ Φαρισαῖοι ἔφυγαν καί ἀπό τότε δέν ἐτόλμησαν νά ἐρωτήσουν πάλι τό Χριστό. Ἡ πονηρία τους δέν τούς ἐβοήθησε γιά νά ἀντιμετωπίσουν τήν Ἀλήθεια. Ὅπως καμμία ἀνθρώπινη πονηρία δέν θά μπορέση νά σταθῆ ἐνώπιον τῆς αἰωνίου Ἀληθείας πού εἶναι ὁ Χριστός.

Αρχιμ. Ευστάθιος Τουρλής