Ὁ Θεός εἶναι δίκαιος καί φιλεύσπλαχνος, τό ἕνα δέν πάει χωρίς τό ἄλλο.Μποροῦμε νά ποῦμε ἐπίσης, ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ εἶναι φιλεύσπλαχνη καί ἡ θεία φιλευσπλαχνία εἶναι δίκαιη. Μέ ἄλλα λόγια: Ἡ θεία δικαιοσύνη εἶναι εὐσπλαχνία καί ἡ θεία εὐσπλαχνία εἶναι δικαιοσύνη.
Ἐκφράζομαι μέ τρόπο ἀνθρώπινο σύμφωνα μέ τόν τρόπο πού μᾶς εἶναι συνηθισμένος, διότι ὁ Θεός εἶναι ἀκατάληπτος καί ὅ,τι πηγάζει ἀπ' Αὐτόν δέν μπορεῖ νά περικλεισθῆ σέ λέξεις.
Μία δικαιοσύνη χωρίς φιλευσπλαχνία εἶναι βαναυσότητα καί ἡ φιλευσπλαχνία χωρίς δικαιοσύνη εἶναι μαλθακότητα. Ἡ Ἁγ.Γραφή μᾶς δίνει, παραδείγματος χάριν,γιά τήν πρώτη περίπτωσι, τούς Γραμματεῖς καί τούς Φαρισαίους καί γιά τήν δεύτερη περίπτωσι, τ όν Ἠλί
Οἱ πρῶτοι εἶχαν μόνον τόν νόμον μπροστά στά μάτια τους, χωρίς νά φροντίζουν γιά τόν φταίχτη, καί ὁ δεύτερος δέν σκεπτόταν παρά τούς ἀσεβεῖς υἱούς του, χωρίς νά φροντίζει γιά τόν θεῖον Νόμον.
Οἱ Νόμοι καί Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας ὑπάρχουν γιά νά μᾶς βοηθήσουν νά προχωρήσουμε καί νά βαδίζουμε εὐθεῖα στόν πνευματικό δρόμο μας καί πρέπει νά τούς ἐφαρμόζουμε σύμφωνα μέ τίς περιστάσεις, πού μπορεῖ νά εἶναι ἐλαφρυντικές ἤ ἐπιβαρυντικές ἤ ἀκόμη καί νά καθιστοῦν τούς κανόνες καί τούς νόμους, σέ μερικές περιπτώσεις ἄχρηστους.(ἐκτός χρήσεως)
Στήν ἀνάγκη δέν ἰσχύει ὁ νόμος, ὅπως εἴπαμε καί ὅπως βλέπουμε στήν Ἀγ.Γραφή ὅταν οἱ μαθητές, πού πεινοῦσαν, ἐμάζευαν καί ἔτρωγαν σιτάρι τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου πού ἦταν ἀπηγορευμένον(Μάρκ. 2,23) ἤ ὅταν ὁ Δαβίδ μέ τού συνοδούς του εἰσῆλθε στόν Ναό καί ἔφαγαν τούς ἄρτους τῆς προθέσεως, πού δέν ἐπιτρέπετο νά φᾶνε παρά μόνο οἱ Ἱερεῖς (Ι Βασιλ.21,4).
Ἡ νηστεία πού καθώρισε ἡ Ἐκκλησία ἐξυπηρεῖ διά νά ταπεινώσει τό σῶμα.Νά ἐπιβάλης ἐν τούτοις χωρίς διάκρισιν τήν νηστεία σέ ἕνα ἄρρωστον γίνεται ἐπιβλαβές, διότι ἡ ἀρρώστεια κάνει ἤδη αὐτό πού ἐπιδιώκει ἡ νηστεία καί ἀντί νά ταπεινώσει τό σῶμα τό καταβάλη ὑπερβολικά.
Στήν περίπτωσι τῆς ἀρρώστειας, ὁ νόμος τῆς νηστείας πρέπει νά βρῆ μία ἀνακούφισι ἤ ἀκόμη νά καταργηθῆ. Ἐάν ἐφαρμόζουμε τούς νόμους αὐστηρά χωρίς νά λάβουμε ὑπ'ὄψιν τίς περιστάσεις, χωρίς νά χρησιμοποιήσουμε τήν οἰκονομία ἐκεῖ ὅπου πρέπει, τότε αὐτοί οἱ νόμοι γίνονται ἐμπόδιο καί ὄχι βοήθεια μέσα στήν Ἐκκλησία.
Ἡ διάκρισις λοιπόν εἶναι αὐτή πού θά κρατήση τήν ἰσορροπία μεταξύ δικαιοσύνης καί φιλευσπλαχνίας καί θά κρατήση τήν βελόνα τῆς ζυγαριᾶς ἀκριβῶς στή μέση χωρίς νά γέρνη οὔτε στήν μία πλευρά οὔτε στήν ἄλλη.
Οἱ νόμοι καί οἱ Κανόνες εἶναι γενικοί καί πρέπει νά ἐφαρμώζονται ὄχι μόνον σύμφωνα μέ τίς περιστάσεις, ἀλλά κυρίως λαμβάνοντας ὐπ' ὄψιν τό πρόσωπον πού ἔσφαλε. Διαφορετικά πρέπει νά ἐνεργεῖ μπροστά σέ ἕναν ἁμαρτωλόν πού μετανοεῖ καί διαφορετικά ἀπέναντι σ' ἕναν ἁμαρτωλόν πού μένει ἀμετανόητος.
Κάθε φορά πού ὁ Θεός βλέπει κάποιον εἰλικρινῶς μετανοοῦντα φέρεται μέ εὐσπλαχνία ́ καί τό Εὐαγγέλιο εἶναι γεμάτο παραδείγματα: Ἡ πόρνη γυναίκα (Ἰωάν. 8,3) ἡ ὁποία σύμφωνα μέ τόν νόμον ἔπρεπε νά λιθοβολιθῆ, ἀλλά ὁ Χριστός, πού ἦλθε γιά νά μᾶς σώσει, συγχώρησε τήν ἁμαρτία της. Στήν παραβολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ βλέπουμε τόν Πατέρα τοῦ ἀσώτου υἱοῦ (Λουκ.15), τοῦ ὁποίου ἡ πατρική ἀγάπη δέν εἶχε ὑστεροβουλία, νά βλέπη μόνοντήν ἐπιστροφή τοῦ χαμένου υἱοῦ του.
Ἐκφράζομαι μέ τρόπο ἀνθρώπινο σύμφωνα μέ τόν τρόπο πού μᾶς εἶναι συνηθισμένος, διότι ὁ Θεός εἶναι ἀκατάληπτος καί ὅ,τι πηγάζει ἀπ' Αὐτόν δέν μπορεῖ νά περικλεισθῆ σέ λέξεις.
Μία δικαιοσύνη χωρίς φιλευσπλαχνία εἶναι βαναυσότητα καί ἡ φιλευσπλαχνία χωρίς δικαιοσύνη εἶναι μαλθακότητα. Ἡ Ἁγ.Γραφή μᾶς δίνει, παραδείγματος χάριν,γιά τήν πρώτη περίπτωσι, τούς Γραμματεῖς καί τούς Φαρισαίους καί γιά τήν δεύτερη περίπτωσι, τ όν Ἠλί
Οἱ πρῶτοι εἶχαν μόνον τόν νόμον μπροστά στά μάτια τους, χωρίς νά φροντίζουν γιά τόν φταίχτη, καί ὁ δεύτερος δέν σκεπτόταν παρά τούς ἀσεβεῖς υἱούς του, χωρίς νά φροντίζει γιά τόν θεῖον Νόμον.
Οἱ Νόμοι καί Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας ὑπάρχουν γιά νά μᾶς βοηθήσουν νά προχωρήσουμε καί νά βαδίζουμε εὐθεῖα στόν πνευματικό δρόμο μας καί πρέπει νά τούς ἐφαρμόζουμε σύμφωνα μέ τίς περιστάσεις, πού μπορεῖ νά εἶναι ἐλαφρυντικές ἤ ἐπιβαρυντικές ἤ ἀκόμη καί νά καθιστοῦν τούς κανόνες καί τούς νόμους, σέ μερικές περιπτώσεις ἄχρηστους.(ἐκτός χρήσεως)
Στήν ἀνάγκη δέν ἰσχύει ὁ νόμος, ὅπως εἴπαμε καί ὅπως βλέπουμε στήν Ἀγ.Γραφή ὅταν οἱ μαθητές, πού πεινοῦσαν, ἐμάζευαν καί ἔτρωγαν σιτάρι τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου πού ἦταν ἀπηγορευμένον(Μάρκ. 2,23) ἤ ὅταν ὁ Δαβίδ μέ τού συνοδούς του εἰσῆλθε στόν Ναό καί ἔφαγαν τούς ἄρτους τῆς προθέσεως, πού δέν ἐπιτρέπετο νά φᾶνε παρά μόνο οἱ Ἱερεῖς (Ι Βασιλ.21,4).
Ἡ νηστεία πού καθώρισε ἡ Ἐκκλησία ἐξυπηρεῖ διά νά ταπεινώσει τό σῶμα.Νά ἐπιβάλης ἐν τούτοις χωρίς διάκρισιν τήν νηστεία σέ ἕνα ἄρρωστον γίνεται ἐπιβλαβές, διότι ἡ ἀρρώστεια κάνει ἤδη αὐτό πού ἐπιδιώκει ἡ νηστεία καί ἀντί νά ταπεινώσει τό σῶμα τό καταβάλη ὑπερβολικά.
Στήν περίπτωσι τῆς ἀρρώστειας, ὁ νόμος τῆς νηστείας πρέπει νά βρῆ μία ἀνακούφισι ἤ ἀκόμη νά καταργηθῆ. Ἐάν ἐφαρμόζουμε τούς νόμους αὐστηρά χωρίς νά λάβουμε ὑπ'ὄψιν τίς περιστάσεις, χωρίς νά χρησιμοποιήσουμε τήν οἰκονομία ἐκεῖ ὅπου πρέπει, τότε αὐτοί οἱ νόμοι γίνονται ἐμπόδιο καί ὄχι βοήθεια μέσα στήν Ἐκκλησία.
Ἡ διάκρισις λοιπόν εἶναι αὐτή πού θά κρατήση τήν ἰσορροπία μεταξύ δικαιοσύνης καί φιλευσπλαχνίας καί θά κρατήση τήν βελόνα τῆς ζυγαριᾶς ἀκριβῶς στή μέση χωρίς νά γέρνη οὔτε στήν μία πλευρά οὔτε στήν ἄλλη.
Οἱ νόμοι καί οἱ Κανόνες εἶναι γενικοί καί πρέπει νά ἐφαρμώζονται ὄχι μόνον σύμφωνα μέ τίς περιστάσεις, ἀλλά κυρίως λαμβάνοντας ὐπ' ὄψιν τό πρόσωπον πού ἔσφαλε. Διαφορετικά πρέπει νά ἐνεργεῖ μπροστά σέ ἕναν ἁμαρτωλόν πού μετανοεῖ καί διαφορετικά ἀπέναντι σ' ἕναν ἁμαρτωλόν πού μένει ἀμετανόητος.
Κάθε φορά πού ὁ Θεός βλέπει κάποιον εἰλικρινῶς μετανοοῦντα φέρεται μέ εὐσπλαχνία ́ καί τό Εὐαγγέλιο εἶναι γεμάτο παραδείγματα: Ἡ πόρνη γυναίκα (Ἰωάν. 8,3) ἡ ὁποία σύμφωνα μέ τόν νόμον ἔπρεπε νά λιθοβολιθῆ, ἀλλά ὁ Χριστός, πού ἦλθε γιά νά μᾶς σώσει, συγχώρησε τήν ἁμαρτία της. Στήν παραβολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ βλέπουμε τόν Πατέρα τοῦ ἀσώτου υἱοῦ (Λουκ.15), τοῦ ὁποίου ἡ πατρική ἀγάπη δέν εἶχε ὑστεροβουλία, νά βλέπη μόνοντήν ἐπιστροφή τοῦ χαμένου υἱοῦ του.
Στήν περίπτωσι τοῦ Φαρισαίου καί τοῦ Τελώνου, βλέπουμε τόνμετανοούμενον τελώνην ,-ὁ ὁποῖος ἐν τούτοις ἦτο γεμᾶτος ἁμαρτίες-, δεδικαιωμένον,ἐνῶ τόν Φαρισαῖον - ὁ ὁποῖος τηρεῖ σχολαστικά τόν νόμον -καταδικασμένον.
Τόν Ἀπόστολο Πέτρο, πού ἀρνήθηκε τρεῖς φορές τόν Χριστόν ἀλλά ἐν συνεχεία ἔκλαυσε πικρῶς , ὁ Χριστός μετά τήν Ἀνάστασιν δέν τόν ρωτᾶ ἄλλο παράμόνον ἐάν τόν ἀγαπᾶ, χωρίς νά τοῦ κάνει τήν ἐλαχίστη ἐπίπληξι.
Στήν Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε τόν προφ.Δαβίδ νά διαπράτη μοιχεία καί ἐν συνεχεία νά φονεύει τόν σύζυγον τῆς Βηρσαβεέ ( ΙΙ Σαμουήλ 11). Ἀπέναντι στήνμετάνοια τοῦ Δαβίδ, ὁ Κύριος δέν τόν ἀποβάλλει ἀλλά τόν κρατᾶ ἀγαπητόν του.
Οἱ Νινευῖτες πού μετανόησαν εὑρῆκαν εὐσπλαχνία -ἔλεος ἀπό τόν Θεόν καίμόνον ὁ Ἰωνᾶς σκεπτόμενος μέ ἀνθρώπινο τρόπον περίμενε τήν τιμωρία τους (Ἰωνᾶς3). Ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι γεμάτη παραδείγματα καί ἐάν ἀρχίσουμε ἀπό τό Συναξάριο δέν θά τελειώσουμε.
Ἐν τούτοις, ὅταν ὁ Θεός βλέπη τόν ἁμαρτωλόν σκληροκάρδιον ἡ εὐσπλαχνία Του γίνεται σάν σπαθί πού κόβει.
Οἱ πρωτόπλαστοι, πού δικαιολογήθηκαν ἀντί νά μετανοήσουν, ἐκδιώκθηκαν ἀπό τόν Παράδεισον.
Τήν ἐποχή τοῦ Νῶε, ὁ Κατακλυσμός ἔπνιξε σχεδόν ὅλην τήν ἀνθρωπότητα.
Σόδομα καί Γόμορα, ὅπου οἱ ἁμαρτίες ξεπέρασαν κάθε ὅριο-ὅπως ὁ κόσμος σήμερον- ἔγιναν παρανάλωμα πυρός.
Ὁ Κύριος χρησιμοποιεῖ λόγους αὐστηρούς ἀπέναντι στήν σκληροκαρδία τῶν Γραμματέων καί Φαρισαίων.
Ἐν συντομία: Ἡ δικαιοσύνη πρέπει νά εἶναι γεμάτη εὐσπλαχνία πρός τόν πταίσαντα πού μετανοεῖ καί ἡ εὐσπλαχνία πρέπει νά εἶναι δίκαιη τιμωρώντας τόν πταίσαντα πού εἶναι σκληροκάρδιος στήν ἁμαρτία του
Τόν Ἀπόστολο Πέτρο, πού ἀρνήθηκε τρεῖς φορές τόν Χριστόν ἀλλά ἐν συνεχεία ἔκλαυσε πικρῶς , ὁ Χριστός μετά τήν Ἀνάστασιν δέν τόν ρωτᾶ ἄλλο παράμόνον ἐάν τόν ἀγαπᾶ, χωρίς νά τοῦ κάνει τήν ἐλαχίστη ἐπίπληξι.
Στήν Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε τόν προφ.Δαβίδ νά διαπράτη μοιχεία καί ἐν συνεχεία νά φονεύει τόν σύζυγον τῆς Βηρσαβεέ ( ΙΙ Σαμουήλ 11). Ἀπέναντι στήνμετάνοια τοῦ Δαβίδ, ὁ Κύριος δέν τόν ἀποβάλλει ἀλλά τόν κρατᾶ ἀγαπητόν του.
Οἱ Νινευῖτες πού μετανόησαν εὑρῆκαν εὐσπλαχνία -ἔλεος ἀπό τόν Θεόν καίμόνον ὁ Ἰωνᾶς σκεπτόμενος μέ ἀνθρώπινο τρόπον περίμενε τήν τιμωρία τους (Ἰωνᾶς3). Ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι γεμάτη παραδείγματα καί ἐάν ἀρχίσουμε ἀπό τό Συναξάριο δέν θά τελειώσουμε.
Ἐν τούτοις, ὅταν ὁ Θεός βλέπη τόν ἁμαρτωλόν σκληροκάρδιον ἡ εὐσπλαχνία Του γίνεται σάν σπαθί πού κόβει.
Οἱ πρωτόπλαστοι, πού δικαιολογήθηκαν ἀντί νά μετανοήσουν, ἐκδιώκθηκαν ἀπό τόν Παράδεισον.
Τήν ἐποχή τοῦ Νῶε, ὁ Κατακλυσμός ἔπνιξε σχεδόν ὅλην τήν ἀνθρωπότητα.
Σόδομα καί Γόμορα, ὅπου οἱ ἁμαρτίες ξεπέρασαν κάθε ὅριο-ὅπως ὁ κόσμος σήμερον- ἔγιναν παρανάλωμα πυρός.
Ὁ Κύριος χρησιμοποιεῖ λόγους αὐστηρούς ἀπέναντι στήν σκληροκαρδία τῶν Γραμματέων καί Φαρισαίων.
Ἐν συντομία: Ἡ δικαιοσύνη πρέπει νά εἶναι γεμάτη εὐσπλαχνία πρός τόν πταίσαντα πού μετανοεῖ καί ἡ εὐσπλαχνία πρέπει νά εἶναι δίκαιη τιμωρώντας τόν πταίσαντα πού εἶναι σκληροκάρδιος στήν ἁμαρτία του
Ἱερ/χος Κασσιανός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου