πρόοδος

«Ἡ πνευματική πρόοδος» «Ἡ πνευματική πρόοδος»

Ὁ σκοπός τῆς ζωῆς εἶναι νά προοδεύσουμε προσβλέποντας στήν εὐτυχία, πού εἶναι ἡ ἐν Θεῷ ζωή. Ὅλες οἱ ἄλλες πρόοδοι τῆς ὑπάρξεώς μας δέν ἀποτελοῦν παρά τό «ντεκόρ», τήν διακόσμηση: ἡ ἐπιτυχία στίς σπουδές, ἡ αὔξηση τοῦ μισθοῦ, ἡ ἄνθηση τῆς οἰκογενείας κλπ. Οἱ ἐπίγειες ἀξίες δέν εἶναι παρά προσωρινές. Περνοῦν μέ τόν θάνατο, ἐνῶ, ἄν ἀφοροῦν κάποια ἀποτυχία, αὐτή μπορεῖ νά μᾶς κάνει νά προοδεύσουμε πνευματικά ταπεινώνοντάς μας καί στρέφοντας τά βλέμματά μας πρός τήν ἀληθινή εὐτυχία.

Χωρίς πρόοδο, δέν ὑπάρχει εὐτυχία, ὅλα γίνονται θλιβερά καί σκυθρωπά. Μένουμε ἀνικανο- ποίητοι – ἀκόμα καί ἄν γευόμαστε κάποιου εἴδους εὐτυχία – καί δέν θά βροῦμε τήν ἀνάπαυ- ση καί ὁλόκληρη τήν ἰκανοποίηση, παρά μόνο ὅταν ἀπελευθερωθοῦμε ἀπό τά πάθη μας.

Ἡ πνευματική πρόοδος δέν ξεκινᾶ ὑποχρεωτικά μέ τή γέννησή μας, ἀλλά μέ τό «ξύπνημα» τῆς ἐσωτερικῆς μας ζωῆς (ὅταν στρεφόμαστε πρός τόν Θεόν), καί μέ τό βάπτισμά μας. Βάπτι- σμα καί «ξύπνημα» δέν πᾶνε ἀπαραίτητα μαζί. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού ξυπνοῦν πρίν ἀπό τό βάπτισμα. Ὑπάρχουν καί ἄλλοι πού εἶναι βαπτισμένοι καί πού τώρα κοιμοῦνται ἤ πού ποτέ δέν ξύπνησαν. Ἡ πνευματική πρόοδος θά τελειώσει τό πρώτο της στάδιο ὅταν ἀφήσουμε αὐτή τήν ζωή. Ἐκείνη τήν στιγμή (τοῦ θανάτου) σταματᾶ ἐπίσης ἡ δυνατότητα νά προοδεύσουμε μέ τά δικά μας μέσα καί μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ὅπως ἀκριβῶς μᾶς βρεῖ ὁ θάνατος, ἔτσι θά ξυπνήσουμε στήν ἄλλη ζωή.

Θά πρέπει, λοιπόν, νά περάσουμε κάποια τελώνεια γιά νά προοδεύσουμε στό δεύτερο στά- διο καί νά φθάσουμε μέχρι τόν Θρόνο τοῦ Ὑψίστου. Ὅταν οἱ ἁμαρτίες γιά τίς ὁποίες δέν θά ἔχουμε μετανοήσει πρίν τόν θάνατο, μᾶς συγκρατοῦν σ’ αὐτά τά τελώνεια καί δέν μᾶς ἀφή- νουν νά τά περάσουμε, τότε παθητικά θά μποροῦμε νά σωθοῦμε μόνο μέ τήν προσευχή, τήν ἐλεημοσύνη καί τά καλά ἔργα τῆς Ἐκκλησίας (εἰκόνες μιᾶς πνευματικῆς πραγματικότητος πού τώρα οἱ αἰσθήσεις μας δέν μποροῦν νά ἀντιληφθοῦν), θά ὑπάρξει κάποια πρόοδος σ’ αὐτό τό στάδιο πού θά ἐξαρτηθῆ ἀπό τούς ἀδερφούς μας πού θά ἀγωνίζονται σ’ αὐτή τήν γῆ, ἀπό τήν προσευχή τῶν ἁγίων καί ἀπό τό ἔλεος τοῦ Σωτῆρος μας. Αὐτό τό στάδιο θά λήξει στήν Τελική Κρίση, ὅταν ὁ Χριστός, ὁ ὑπέρτατος Κριτής, θά κρίνει ζώντας καί νεκρούς. Ἔτσι, μετά ἀπό αὐτή τήν φοβερή ὥρα, θά εἰσέλθουμε στήν αἰωνία μακαριότητα, ἡ ὁποία συνίστα- ται στήν ἔνωση μέ τόν Θεόν, μαζί μέ ὅλους ἐκείνους πού θά σωθοῦν ἤ θά καταδικαστοῦμε αἰώνια στήν ἀπομόνωση, στήν ὑποταγή στό ἐγώ μας, στήν αὐτοκαταστροφή χωρίς τέλος, πού δεν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπό τήν κόλαση. Ἐκεί δέν θά ὑπάρχει πρόοδος, ἀλλά μιά ἀποσύνθεση πού δέν θά τελειώσει ποτέ, γιατί ἡ ψυχή μας εἶναι ἀθάνατη.

Ἀντίθετα, οἱ σεσωσμένοι θά προοδεύουν ἐπ’ ἄπειρον σέ μιά «ἀσταθή σταθερότητα». Θά προοδεύουν, χωρίς ὄμως νά τό κάνουν, γιατί μέ τόν Θεόν δέν ὑπάρχει οὔτε ἀρχή, οὔτε τέλος. Παράλληλα, θά ζοῦν σέ μιά σταθερότητα πού κινεῖται, πού προάγεται, γιατί ὁ Θεός εἶναι ζωή, δηλαδή κίνηση. Μόνο ὁ θάνατος δέν φέρει κίνηση.

Μιά εἰκόνα αὐτῆς τῆς καταστάσεως εἶναι ἕνα ταξίδι μέχρι τά ἄκρα τοῦ σύμπαντος, ἕνα σύμπαν πού, παρά τήν ἀπεραντοσύνη του, κάπου τελειώνει. Ἀλλά στά ἄκρα αὐτοῦ τοῦ σύμπαντος τί ὑπάρχει; Τό κενό; ∆ηλαδή, φθάνοντας σ’ αὐτά τά ἄκρα πέφτουμε στό κενό; Καί πού σταματάει αὐτό; Ἐρωτήματα πού, ἄν ἐπιμείνουμε, μᾶς ὡθοῦν πρός τήν τρέλα!

Αὐτή ἡ πρόοδος πού θά ἐπιτευχθεῖ ὅταν ἀναστηθοῦμε γιά νά πᾶμε στήν αἰώνια ζωή, εἶναι πραγματική, ἀλλά ἀκατάληπτη μέ τήν λογική μας. Συνδέει δύο ἀντίθετες ἔννοιες: σταθε- ρότητα καί κίνηση. Εἶναι μιά τελειότητα πού δέν τελειώνει ποτέ, γιατί ποτέ δέν τελειώνει ἡ γνώση καί ἡ ἐμπειρία τῆς μακαριότητος.

Ἐν Χριστῷ Ἀρχιμανδρίτης Κασσιανός

http://orthodoxiagox.blogspot.com – http://oprotoklitos.blogspot.com